اگر نتایج آزمایش شما نشان دهنده دیابت است، احتمالا پزشکتان از شما می‌خواهد که معاینه چشم انجام دهید. اما دیابت چه ارتباطی به معاینه چشم دارد؟ با ما همراه باشید.
نوبت رایگان بگیر!
نذار تاری دید، لذت‌های زندگی رو ازت بگیره
دیابت و چشم
دیابت بیماری‌ای است که باعث افزایش بیش از حد قند خون می‌شود. در دیابت نوع ۱، بدن انسولین تولید نمی‌کند و در نوع ۲، انسولین به‌درستی تولید یا استفاده نمی‌شود. مشکل اصلی این بیماری، بالا رفتن سطح گلوکز خون است که می‌تواند بر قسمت‌های مختلف بدن، از جمله چشم‌ها، تأثیر بگذارد. در مراحل اولیه، دیابت می‌تواند مایعات بخش‌هایی از چشم را که مسئول تمرکز هستند، تغییر دهد.
تاثیر دیابت بر بینایی چشم
تاری دید
از تأثیر دیابت بر بینایی چشم می‌توان به تاری دید اشاره کرد که به دلیل تجمع سوربیتول (نوعی قند الکلی) در عدسی و تغییر ضریب شکست آن رخ می‌دهد. این وضعیت ممکن است به نزدیک‌بینی یا دوربینی منجر شود. خوشبختانه، با تنظیم قند خون از طریق رژیم غذایی، سبک زندگی سالم و داروها، دید شما به حالت عادی برمی‌گردد.
بیشتر بخوانید: بررسی علل تاری دید بعد از تعویض عینک
ادم ماکولا
ادم ماکولا دیابتی باعث تورم ماکولا در شبکیه می‌شود که برای کارهایی مانند رانندگی و خواندن ضروری است. این تورم می‌تواند باعث تاری دید و از دست دادن قسمتی یا تمام بینایی شود. حدود نیمی از افراد مبتلا به رتینوپاتی دیابتی دچار ادم ماکولا دیابتی می‌شوند.
دیدن لکه‌ها
دیابت می‌تواند باعث دیدن لکه‌هایی در بینایی شود که با دیدن لکه‌های شناور (ایجاد به دلیل تجمع پروتئین در زجاجیه) متفاوت است. در افراد دیابتی، دیدن لکه‌های جدید ممکن است نشانه‌ای از پارگی یکی از رگ‌های خونی داخل چشم و نشت خون به داخل زجاجیه باشد که به آن خونریزی زجاجیه می‌گویند.
رتینوپاتی دیابتی
خونریزی و آسیب در بافت شبکیه نشان‌دهنده رتینوپاتی دیابتی هستند. رتینوپاتی دیابتی نه تنها به چشم‌ها بلکه به سایر اعضای بدن مانند کلیه‌ها و مغز نیز تأثیر می‌گذارد. در این مرحله، رگ‌های خونی در پشت چشم شروع به بسته شدن و رگ‌های خونی جدید در شبکیه رشد می‌کنند، اما این رگ‌ها آسیب‌دیده هستند و ممکن است خون به داخل زجاجیه (ماده ژله‌ای وسط چشم)، نشت کند. اگر درمان فوری انجام نشود، بافت اسکار (زخم ترمیم شده) ممکن است شبکیه را از پشت چشم جدا کند که وضعیت خطرناکی است. مهم‌ترین نکته این است که بسیاری از بیماران دیابتی ممکن است بدون تجربه هیچ‌گونه تغییرات بینایی، خونریزی در شبکیه داشته باشند زیرا شبکیه فاقد گیرنده‌های درد است. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت بالای معاینات منظم چشم برای افراد دیابتی است.
نئوواسکولاریزاسیون
تاثیر دیابت بر بینایی چشم می‌تواند باعث رشد رگ‌های خونی جدید (نئوواسکولاریزاسیون) و شکننده در شبکیه شود که به راحتی پاره شده و خون و مایع را به داخل چشم نشت می‌دهند. این رگ‌های غیرطبیعی ممکن است باعث ایجاد اسکار در چشم شده و در نهایت به جدا شدن شبکیه منجر شوند.
جداشدگی شبکیه
جداشدگی شبکیه زمانی رخ می‌دهد که شبکیه از پشت چشم جدا شود، که می‌تواند به دلیل رشد رگ‌های خونی غیرطبیعی در دیابت باشد. این وضعیت بسیار جدی است و پیش‌بینی بهبودی حتی با جراحی نیز معمولا ضعیف است. برای جلوگیری از آن، از لیزر و دارو برای کنترل رشد رگ‌های غیرطبیعی استفاده می‌شود.
آب مروارید
دیابت می‌تواند خطر ابتلا به آب مروارید را به ویژه در سنین پایین‌تر به میزان دو برابر افزایش دهد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که قند خون به لنز چشم جذب شده و باعث تغییر شکل آن و در نهایت کدر شدن لنز می‌شود.
بیشتر بخوانید: تاثیر عینک آفتابی در پیشگیری از آب مروارید
علائم مشکلات چشمی دیابتی چیست؟
در مراحل اولیه، معمولا علائمی دیده نمی‌شود. به همین دلیل حتی اگر فکر می‌کنید چشمانتان سالم است، معاینات منظم چشم بسیار مهم هستند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فورا با پزشک چشم خود تماس بگیرید:
- دیدن لکه‌ها یا رشته‌های تیره شناور در دیدتان
- دیدن سایه تیره روی بخشی از بینایی
- روشن شدن ناگهانی یا فلش‌های نور
- از دست دادن بینایی
- درد یا قرمزی چشم
- تغییرات زیاد در بینایی
- مشکل در دیدن رنگ‌ها
افراد در معرض خطر مشکلات چشمی دیابتی
همه افرادی که دیابت دارند می‌توانند به این بیماری‌ها مبتلا شوند اما خطر ابتلا در برخی بیشتر است:
- افرادی که مدت طولانی‌تری است که دیابت دارند
- کسانی که کنترل خوبی روی قند خون بالا یا فشار خون بالا ندارند
- افرادی که باردار هستند
- کسانی که کلسترول خون بالایی دارند
- افرادی که سیگار می‌کشند
درمان مشکلات چشم دیابتی
درمان مشکلات چشمی دیابتی به نوع مشکل و شدت آن بستگی دارد. برخی از درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:
- لیزر برای جلوگیری از نشت رگ‌های خونی
- تزریقات در چشم برای جلوگیری از رشد رگ‌های خونی جدید و نشت‌کننده
- جراحی برای برداشتن خون و بافت اسکار یا تعویض لنز مات
- قطره‌های چشم برای کاهش فشار مایعات در چشم
باید توجه داشت که این درمان‌ها قطعی نیستند و مشکلات چشمی ممکن است دوباره بازگردند. بنابراین برای پیشگیری از از دست دادن شدید بینایی، کنترل دیابت و انجام معاینات منظم چشم ضروری است.
جمع بندی
دیابت می‌تواند مشکلات جدی، از جمله رتینوپاتی دیابتی، آب مروارید و جداشدگی شبکیه برای بینایی ایجاد کند. افراد در معرض خطر این مشکلات، کسانی هستند که مدت طولانی دیابت دارند، قند خون یا فشار خون‌شان کنترل نشده است، باردار هستند، کلسترول بالا دارند یا سیگار می‌کشند. علائم شامل تاری دید، دیدن لکه‌ها یا رشته‌های موجی، سایه تیره روی بخشی از بینایی و از دست دادن بینایی است. درمان‌ها شامل لیزر، تزریقات داخل چشم، جراحی و قطره‌های چشمی است. کنترل دیابت و معاینات منظم چشم، بهترین روش پیشگیری و درمان است.
