عینکها برای سلامت چشم و بینایی یک سرمایه هستند که دید شفافی را به افراد میدهند. یک عینک باکیفیت، علاوه بر ظاهر، باید دوام بالایی داشته باشد. ممکن است یک جفت عینک ساده ارزانتر باشد، اما انتخاب فریمها و لنزهای باکیفیت و بادوام در بلندمدت مقرونبهصرفهتر خواهد بود. فریمها، لنزها و نسخهی عینکتان ممکن است با گذشت زمان تغییر کنند. بنابراین برای اطمینان از محافظت کامل از چشمانتان توجه به نشانههایی که میگویند به عینک جدید نیاز دارید، ضروری است.
عوامل موثر در عمر مفید عینک
-
دوام فریمها و لنزها
فریمها و لنزهای باکیفیت مقاومت بیشتری در برابر فرسودگی دارند و نسبت به مدلهای ارزانقیمت، دوام بیشتری خواهند داشت. درحالیکه یک عینک ارزان ممکن است با کمترین فشار بشکند، یک فریم مقاوم، عمر مفید عینک را افزایش داده و در نهایت هزینههای شما را کاهش میدهد.
فریمهای عینک معمولا بین ۲ سال دوام دارند، اما اگر از مواد مقاومتری ساخته شده باشند و بهدرستی از آنها مراقبت شود، میتوانندتا ۵ سال نیز عمر کنند.
انواع فریمها عبارتند از:
- فریمهای فلزی و آلیاژی: این نوع فریمها مقاومت بالایی در برابر سایش دارند، وزن سبکی دارند، انعطافپذیرند و در رنگهای متنوعی موجود هستند.
- فریمهای پلاستیکی: این مدلها معمولا سبکتر و مقرونبهصرفهتر هستند و در طرحهای مختلفی تولید میشوند، اما نسبت به فریمهای فلزی از دوام کمتری برخوردارند.
نسخهی عینک شما
با گذشت زمان، ممکن است نسخهی عینک تغییر کند و برای حفظ وضوح بینایی به عینک جدیدی نیاز داشته باشید. عمر مفید عینک به عواملی مانند استفاده مداوم و شرایط محیطی بستگی دارد و بعد از مدتی ممکن است کیفیت عدسیها کاهش یابد. توصیه میشود برای بررسی وضعیت بینایی خود، سالی یکبار (یا برای بزرگسالان با چشمهای سالم، هر دو سال یکبار) معاینهی چشم انجام دهید. معاینات منظم چشمی نه تنها تغییرات بینایی را بررسی میکنند، بلکه به تشخیص بیماریهای چشمی نیز کمک میکنند.
علاوه بر این، تغییرات سبک زندگی نیز ممکن است نیاز به نسخهی جدیدی ایجاد کند. به عنوان مثال، اگر قبلا بیشتر وقت خود را در فضای بسته سپری میکردید، اما اکنون شروع به رانندگی در مسافتهای طولانی در شب کردهاید، ممکن است برای بهبود دید در تاریکی به نسخهی جدیدی نیاز داشته باشید. یا اگر استفاده شما از لپ تاپ یا گوشی بیشتر شده، احتمال دچار شدن به خستگی چشم دیجیتالی بیشتر است و به عینکهای مخصوص نور آبی نیاز خواهید داشت.
بیشتر بخوانید: خواندن نسخه چشم پزشکی در منزل با 8 اصطلاح رایج
-
پوششهای محافظ لنز
پوششهای مختلفی که روی لنزهای عینک قرار میگیرند، نقش مهمی در افزایش عمر مفید عینک و حفظ کیفیت دید ایفا میکنند. برخی از این پوششها عبارتاند از:
پوشش ضد خش: که از لنزها در برابر خراش محافظت میکند.
پوشش ضد بازتاب: این پوشش با کاهش انعکاس نور روی لنز، باعث افزایش وضوح دید، بهویژه هنگام رانندگی در شب یا کار با کامپیوتر میشود.
پوشش آبگریز و ضد لک: از جذب گرد و غبار، چربی و لکههای ناشی از اثر انگشت جلوگیری میکند.
پوشش محافظ در برابر اشعه فرابنفش: قرار گرفتن طولانیمدت در معرض نور خورشید میتواند به چشمها آسیب برساند. لنزهایی که دارای پوشش ضد UV هستند، از چشمان شما محافظت کرده و از تغییر رنگ لنزها در طول زمان جلوگیری میکنند.
پوشش ضد بخار: اگر در محیطهای سرد یا هنگام استفاده از ماسک، لنزهای عینک شما مرتبا بخار میگیرند، این پوشش میتواند مفید باشد. ضد بخار بودن لنزها باعث میشود نیاز کمتری به دستمال کشیدن مداوم داشته باشید.
پوششهای ضدخش و ضدبازتاب روی لنزها ممکن است با گذشت زمان فرسوده شوند که میتواند باعث کاهش کیفیت دید شود. این فرسایش و کاهش کارایی پوششها، بخشی از فرآیند کاهش عمر مفید عینک است. در این صورت، حتی اگر فریم سالم باشد، تعویض لنزها یا کل عینک ضروری خواهد بود.
-
نحوه مراقبت از عینک
عدم تمیز کردن صحیح عینک، میتواند باعث آسیب رسیدن به پوششهای محافظ لنز شود. یک تمیزکاری اصولی نه تنها باعث وضوح دیدتان میشود، بلکه به عمر مفید عینک کمک میکند.
عمر مفید عینک طبی چقدر است؟
به طور کلی، عمر مفید عینک بین یک تا سه سال است. با این حال، عوامل متعددی مانند کیفیت فریم، لنزها و نحوهی مراقبت از آنها میتوانند بر طول عمر عینک تأثیر بگذارند. اگر فریمهای مقاومتر و لنزهایی با پوشش ضدخش تهیه کنید، میتوانید مدت طولانیتری از آن استفاده کنید. همچنین تمیز کردن روزانه عینک، کمک میکند تا عمر مفید عینک نیز بیشتر شود.
اگر عمر مفید عینک تمام شد چه کنیم؟
اگر عمر مفید عینک تمام شده باشد، معمولا عینک دیگر وضوح دید و عملکرد مطلوب را ندارد و ممکن است نیاز به تعویض یا تعمیر داشته باشد. در این صورت، این کارها را انجام دهید:
-
چک کردن وضعیت عدسیها
اگر عدسیها خراشیده، کدر یا تغییر شکل داده باشند، باید آنها را تعویض کنید.
-
مراجعه به اپتومتریست
گاهی باید دوباره بینایی خود را بررسی کنید، زیرا تغییرات در چشمها یا شماره عینک شما ممکن است تغییر کرده باشد. معمولا بعد از چند سال استفاده از عینک، عمر مفیدعینک تمام شده و تجدید نسخه ضروری است.
بیشتر بخوانید: اپتومتریست کیست؟ و تفاوت آن با چشم پزشک در چیست؟
-
تعویض فریم
اگر فریم عینک آسیب دیده یا قدیمی شده است، میتوانید فریم جدیدی انتخاب کنید.
-
خرید عینک جدید
اگر عینک قدیمی دیگر کارایی لازم را ندارد، بهترین گزینه این است که یک عینک جدید با عدسی و فریم مناسب سفارش دهید.
حتما به زمان استفاده از عینک توجه کنید و اگر احساس کردید که وضوح دید شما کاهش یافته، احتمالا عمر مفید عینک تمام شده است. بنابراین برای اصلاح آن اقدام کرده و هرگز از عینک منقضی شده استفاده نکنید.
عواقب استفاده از عینک با عمر مفید تمام شده
حتی اگر عینک خود را در مکانی امن نگهداری کنید، اتفاقات ناگهانی ممکن است منجر به آسیب دیدن فریمها شده و بیش از حد شل شوند و از روی بینی سر بخورند، یا هنگام برداشتن عینک، از دستتان بیفتند. گاهی اوقات آسیبها مشهود هستند، مانند ترکخوردگی یا لبپریدگی فریم و لنز، اما گاهی نیز در سطح میکروسکوپی رخ میدهند و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند. این نقصهای جزئی میتوانند عمر مفید عینک را کاهش داده و تأثیر منفی بر کیفیت دید شما بگذارند:
– لکههای اثر انگشت یا ذرات گرد و غبار روی لنزها میتوانند باعث اختلال در وضوح دید شوند.
– یک ترک یا خراش بزرگ مستقیما دید شما را مسدود میکند، اما حتی یک خراش کوچک نیز ممکن است باعث اعوجاج تصاویر شود.
– لنزهایی که دچار تغییر شکل یا انحراف شدهاند، میتوانند سردرد یا خستگی چشم ایجاد کنند.
طول عمر مفید عینک
چه چیزهایی عمر مفید عینک را کاهش میدهد؟
عمر مفید عینک میتواند به دلایل مختلفی کاهش یابد. برخی از عوامل مهم که بر طول عمر عینک تأثیر میگذارند عبارتند از:
-
خراشیدگی عدسیها
استفاده از پارچههای نامناسب برای تمیز کردن عینک یا قرار دادن عینک در محیطهای آلوده میتواند باعث خراشیدن عدسیها، کاهش وضوح دید و همچنین کاهش عمر مفید عینک شود.
-
نور خورشید
قرار دادن عینک در معرض نور مستقیم خورشید برای مدت طولانی میتواند باعث آسیب به عدسیها، تغییر رنگ و کاهش کیفیت آنها شود.
-
استفاده از عینک در شرایط خاص
فعالیتهای ورزشی یا کار در محیطهای سخت (مانند محیطهای صنعتی با گرد و غبار، حرارت بالا یا مواد شیمیایی) میتواند به فریم و عدسی آسیب برساند و عمر مفید عینک را تحت تاثیر قرار دهند.
-
تمیز نکردن منظم
عدم تمیز کردن عینک به طور منظم یا استفاده از مواد شیمیایی نامناسب برای تمیز کردن عدسیها میتواند باعث آسیب به پوشش ضد خش یا ضد UV عینک شود.
-
قرار دادن نادرست عینک
گذاشتن عینک به صورت نامناسب، مثل قرار دادن آن روی سطحهای سخت یا بدون کیف محافظ، میتواند باعث کج شدن فریم یا شکستن عدسیها شود.
-
حرارت زیاد
قرار دادن عینک در معرض گرما، مانند نزدیک به منابع حرارتی یا در داخل خودرو در روزهای گرم، میتواند فریم را خم کرده یا عدسیها را تغییر شکل دهد.
-
تغییرات در بینایی
با گذر زمان، بینایی ممکن است تغییر کند و اگر عینک طبق نسخه جدید تنظیم نشده باشد، ممکن است به چشم آسیب بزند و عینک سریعتر خراب شود.
چگونه عمر مفید عینک را افزایش دهیم؟
برای افزایش عمر مفید عینک و حفظ کیفیت آن، میتوانید چندین اقدام ساده و موثر انجام دهید.
استفاده از کیف محافظ
همیشه عینک را در کیف مخصوص یا جعبه محافظ نگهداری کنید. این کار از آسیبهای فیزیکی به فریم و عدسیها جلوگیری میکند.
تمیز کردن صحیح عدسیها
استفاده از دستمال میکروفیبر: برای تمیز کردن عدسیها از پارچه نرم و میکروفیبر استفاده کنید. از دستمال کاغذی یا پارچههای زبر که میتوانند به عدسیها آسیب برسانند، خودداری کنید. تمیز کردن دقیق و هفتگی عینک، به افزایش طول عمر آن و حفظ کیفیت لنزها کمک میکند. همچنین از الکل برای تمیز کردن عینک خودداری کنید، زیرا میتواند به پوششهای محافظ لنز آسیب برساند.
استفاده از اسپری تمیز کننده عینک متناسب با لنز خود: دقت کنید که اگر لنز عینک شما دارای پوشش ضد انعکاس است، از محلول مناسب استفاده کنید تا پوشش محافظ از بین نرود.
استفاده از مایع ظرفشویی: درصورتی که پارچه و محلول مناسب را ندارید، مقداری مایع ظرفشویی در دو طرف لنز بریزید و آن را به آرامی انگشتان خود را روی آن بمالید و با آب گرم (نه داغ) بشویید.
خودداری از قرار دادن عینک روی سطحهای سخت
هرگز عینک را بر روی سطحهای سخت مانند میز یا زمین قرار ندهید، زیرا این کار میتواند باعث خراشیدگی عدسیها یا کج شدن فریم شود.
عدم قرار دادن عینک در معرض گرما
از قرار دادن عینک در محیطهای گرم مانند خودرو در تابستان یا نزدیک به منابع حرارتی (مانند بخاری یا اجاق) خودداری کنید. حرارت میتواند به فریم و عدسیها آسیب برساند.
افزایش عمر مفید عینک
عدم استفاده در شرایط سخت
اگر در محیطهایی با گرد و غبار، مواد شیمیایی یا حرارت زیاد کار میکنید، از عینک محافظ مناسب استفاده کنید تا از آسیب به عینکهای خود جلوگیری کنید.
استفاده از پوششهای محافظ
اگر عینک شما عدسیهایی با پوشش ضد خش یا ضد UV دارد، از قرار دادن آن در معرض شرایطی که میتواند این پوششها را از بین ببرد، مانند تمیز کردن نادرست یا استفاده از مواد شیمیایی سخت، خودداری کنید.
نگهداری صحیح فریم
اگر قاب (فریم) عینک شما از جنس فلز است، نباید آن را بیش از حد یا به شکلی نادرست خم کنید، چون ممکن است تغییر شکل بدهد یا بشکند. بهتر است هنگام تنظیم یا تعمیر آن، از یک متخصص (مثل عینکساز) کمک بگیرید. همچنین، فریمهای پلاستیکی میتوانند در اثر فشار زیاد بشکنند، بنابراین باید مراقب باشید که فریمها دچار آسیب نشوند.
تنظیم منظم نسخه
به طور منظم به اپتومتریست مراجعه کنید تا بررسی کنید که آیا شماره عینک شما تغییر کرده است یا خیر. عینکهای قدیمی که با نسخه جدید شما تطابق ندارند، ممکن است فشار اضافی به چشم وارد کنند و عمر مفید عینک کاهش یابد.
چند سال میتوان از یک عینک طبی استفاده کرد؟
اگر کیفیت عینک بالا باشد و بهدرستی از آن مراقبت شود، میتوان بیش از سه سال از آن استفاده کرد. اما در صورت تغییر شمارهی چشم یا آسیبدیدگی لنزها، تعویض زودتر از موعد توصیه میشود.
جمع بندی
متوسط طول عمر عینک بین یک تا سه سال است، اما مدت زمان ماندگاری عینک میتواند بسته به نوع فریم متفاوت باشد. فریمهای بادوامتر و لنزهای باکیفیتتر معمولا عمر طولانیتری دارند هچنین، اگر نسخهی عینک شما از آخرین معاینهی چشمتان تغییر کرده باشد، ممکن است به یک جفت عینک جدید نیاز داشته باشید. برای خرید عینک جدید، کافی است به صاپتیک استور مراجعه کنید. متخصصان از بین طیف گستردهای از فریمها و لنزها شما را راهنمایی خواهند کرد تا عینکی متناسب با نیاز، سبک شخصی و سلیقهی خود پیدا کنید.