نظارت بر سلامت چشمها باعث میشود بتوانید به خوبی از آنها مراقبت کرده و از ضعیف شدن چشم جلوگیری کنید. در صورت مشاهده نشانههای ضعیف شدن چشم توسط بیناییسنج، میتوان با استفاده از یک برنامه درمانی از بینایی محافظت کرد.
نشانههای ضعیف شدن چشم
1-قرمزی چشم
یکی از نشانههای ضعیف شدن چشم، قرمزی آن است که میتواند ناشی از شرایط و آسیبهای مختلفی باشد که به تحریک، تورم و کاهش بینایی منجر شود. معمولا رگهای خونی کوچک چشم ملتهب شده و سفیدی چشمها به رنگ صورتی یا قرمز دیده میشود. چشمهای قرمز میتوانند نشاندهنده تحریک چشم و گاهی نشانهای از یک مشکل جدیتر یا عفونت باشند. اگر قرمزی چشمهایتان برای مدت طولانی ادامه داشت، حتما به بیناییسنج مراجعه کنید. مشکلات رایج مرتبط با قرمزی چشم عبارتند از:
– التهاب پلک
– چشم صورتی
– آلرژیهای چشمی
– التهاب لایه میانی چشم
قرمزی چشم و ضعیف شدن آن
2-شب کوری
نشانه دیگر ضعیف شدن چشم، ناتوانی در دید شب است. اگر هنگام تاریک شدن هوا در دیدن مشکل دارید، ممکن است اختلال در دید شبانه داشته باشید. افرادی که نسخه عینکشان اشتباه است یا اصلا نمیدانند که به عینک نیاز دارند، معمولا شبها دید خیلی بدتری نسبت به روز دارند و تنها هنگام شب، متوجه این تفاوت میشوند. چشمها باید بتوانند در محیطهای روشن و تاریک با توجه به شرایط، سازگار شوند و دید خوبی به شما بدهند اما برخی مشکلات چشمی میتوانند این توانایی را مختل کنند. مشکلات دید شبانه میتواند نشانهای از موارد زیر باشد:
– آب مروارید
– حرکات غیرارادی چشم
– التهاب شبکیه
3-سردرد و خستگی
سردرد به درد در ناحیه سر، گردن و صورت گفته میشود و معمولا نشانهای از ناراحتی جسمی یا احساسی مانند استرس یا فشار خون بالا است. اگر داروهای بدون نسخه کمکی نکردند یا درد برای مدت طولانی ادامه داشت، باید با پزشک مشورت کنید. ممکن است بسیاری از اوقات علت سردردهایی که در ناحیه پیشانی، ابروها و پشت چشمها احساس میشوند، چشمها باشند. این نوع سردردها میتوانند نشاندهنده ضعیف شدن چشم یا آستیگماتیسم، نزدیکبینی یا دوربینی باشند که به طور غیرمستقیم باعث فشار و تنش در نواحی مختلف صورت و چشم میشوند. برخی از این دردها، شرایط اورژانسی چشم به شمار میروند. مشکلات چشمی مرتبط با سردرد شامل موارد زیر هستند:
– گلوکوم زاویه بسته
– خطای انکساری نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم
– میگرن
– التهاب قرنیه ناشی از نور
بیشتر بخوانید:آستیگماتیسم چشم + تشخیص، علائم و درمان آن
4-حساسیت به نور
حساسیت به نور یک وضعیت است که باعث میشود نورهای روشن آزاردهنده باشند و به طور معمول به آن فتوفوبیا گفته میشود. حساسیت خفیف به نور باعث میشود که در اتاقهای روشن یا در فضای باز چشمهایتان به طور ناخودآگاه جمع شوند. در موارد شدیدتر، ممکن است با هر نوع نوری درد شدیدی در چشمها احساس کنید. حساسیت به نور همچنین یکی از علائم رایج چندین مشکل چشمی و گاهی نشانه ضعیف شدن چشم است. برخی از شرایطی که با حساسیت به نور همراه هستند عبارتند از:
– آبمروارید
– خراش قرنیه
– آلرژیها
– قوز قرنیه
– میگرن
– انحراف چشم
بیشتر بخوانید:دلایل و روش رفع سردرد ناشی از عینک، میگرن چشم
5-شناورها
شناورها به صورت لکهها، نقطهها، خطوط یا تارهایی در میدان دید شما ظاهر میشوند. اینها در واقع داخل زجاجیه شناورند و سایههایی ایجاد میکنند که روی شبکیه میافتد. شناورها معمولاً بیخطرند و با گذشت زمان محو میشوند. شما بیشتر زمانی متوجه آنها خواهید شد که به سطوح روشن مانند دیوار سفید یا آسمان نگاه میکنید. با این حال، شناورهای شدید میتوانند نشانهای از یک مشکل بزرگتر باشند، از جمله:
– رتینوپاتی دیابتی
– لنفومای چشمی
– شبکیه پاره یا جدا شده
– جدا شدن زجاجیه خلفی
– التهاب لایه میانی چشم
6-فلشها
فلشها به صورت نورهای چشمکزن یا رگههای رعد و برق در میدان دید ظاهر میشوند که میتواند نشانهای از ضعیف شدن چشم یا مشکلات دیگر باشد. برخی از بیماران گزارش میدهند که پس از ضربه به سر، فلشهایی شبیه به دیدن ستارگان مشاهده میکنند. معمولا فلشها نتیجه کشش یا تماس زجاجیه با شبکیه هستند و میتوانند به دلیل پیری رخ دهند. اما در برخی شرایط چشمی نیز رایج هستند، مانند:
– شبکیه جدا شده یا پاره شده
– میگرن
7-چشمهای خشک
چشمهای خشک میتوانند باعث احساس خراشیدگی، سوزش و تحریک در چشمها شوند و معمولا به دلیل تولید ناکافی اشکهای با کیفیت توسط چشمها ایجاد میشود که باعث میشود چشمها نتوانند مرطوب بمانند. گاهی خشکی چشم نشاندهنده یکی از علائم رایج این موارد است:
– خشکی مزمن چشم
– بلفاریت
– فلج بل
بیشتر بخوانید:خشکی چشم چیست؟دلایل، علائم و روشهای درمان خانگی و تخصصی
8-اشکهای زیاد
اگر به طور مداوم ریزش اشک دارید و چشمهایتان بیش از حد معمول اشک تولید میکنند، ممکن است با مشکلات مختلفی روبرو باشید. چشمهای تحریکشده سعی میکنند با تولید اشک، خود را مرطوب کرده و آرام کنند. ریزش اشک میتواند با موارد زیر مرتبط باشد:
– کراتیت باکتریایی
– مسدود شدن مجرای اشکی
– چشم صورتی
– خشکی چشم
– آلرژیها
9-دید تار یا تحریفشده
اگر دائما مجبور هستید که دیدتان را با نزدیکتر یا دورتر گرفتن اشیاء، یا حتی با کج کردن سر برای دید بهتر و … تنظیم کنید، دید تار میتواند یک علامت رایج از چندین مشکل چشمی و حتی ضعیف شدن چشم باشد. مشکلات چشمی رایج که ممکن است باعث دید تار یا تحریفشده شوند عبارتند از:
– دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن
– آستیگماتیسم
– آبمروارید
– چشم صورتی
– شبکیه جدا شده یا پاره شده
– قوز قرنیه
– ادم ماکولا
– خطای انکساری
9-تورم
تورم در اطراف یا روی چشم میتواند نتیجه ضربه به سر، گردن یا صورت باشد. با تحریک و التهاب بافتها در چشم یا پلکها، ظاهری متورم و تغییر رنگ یافته ایجاد میشود. تورم میتواند نشانهای از ضعیف شدن چشم یا یک مشکل جدی باشد. مشکلات رایج شامل موارد زیر هستند:
– چشم کبود (سیاه)
– بلفاریت
– مسدود شدن مجرای اشکی
– سلولیت
– چشم صورتی
– زخم قرنیه
– اسکلریت
– اختلال غده تیروئید
10-دوبینی یا تنگ کردن چشمان
تصور میشود دوبینی به معنی دیدن دو تصویر متفاوت است، اما بیشتر اوقات وقتی دوبینی (دید دوگانه) تجربه میکنید، به این معناست که چشمهایتان همیشه دقیقا به یک نقطه نگاه نمیکنند. در واقع، تصاویر شما کمی روی هم میافتند. اگر دید دوگانه را تجربه کردهاید یا اینکه برای دیدن اجسام نزدیک هم نیاز دارید چشمان خود را تنگ کنید، نشاندهنده ضعیف شدن چشم است.
11-خارش چشم
خارش چشم معمولا به خودی خود نشاندهنده ضعیف شدن چشم نیست، اما میتواند یکی از علائم برخی مشکلات چشمی (چشم صورتی، التهاب قرنیه، آلرژی، خشکی چشم) باشد که در صورت عدم درمان میتوانند به آسیبهای جدیتری منجر شوند.
12- دید موجدار یا اعوجاج تصویر
دید موج دار نیز علامت ضعیف شدن چشم است. در این حالت خطوط صاف بهصورت موجدار یا خمیده دیده میشوند که میتواند نشانهای از مشکلاتی مثل آستیگماتیسم یا در حالت شدیدتر، دژنراسیون ماکولا باشد.
علت ضعیف شدن ناگهانی چشم
خستگی و فشار چشم
- استفاده بیش از حد از گوشی، کامپیوتر یا مطالعه طولانی میتواند از عوامل ضعیف شدن ناگهانی چشم باشد.
- کاهش پلک زدن و خشکی چشم باعث تاری دید موقت میشود.
عیوب انکساری
- نزدیک بینی، دور بینی و آستگماتیسم، نحوه خم شدن نور به چشم را تغییر میدهند.
- تغییرات ناگهانی در بینایی ایجاد میشود و نشان دهنده تغییر در میزان خطای انکساری و ضعیف شدن چشم است.
خشکی شدید چشم
- عدم تولید اشک کافی باعث تاری دید ناگهانی میشود.
- ممکن است با خارش، سوزش و احساس جسم خارجی همراه باشد.
پیرچشمی
از دست دادن توانایی تمرکز نزدیک مرتبط با افزایش سن، معمولا باعث تاری ناگهانی دید نمیشود، اما زمانی که افراد برای اولین بار متوجه دشواری در خواندن یا انجام کارهای نزدیک میشوند، ممکن است ناگهانی به نظر برسد.
بیشتر بخوانید:پیر چشمی | علائم و روشها برای حفظ دید نزدیک در میانسالی
میگرن چشمی
- کاهش موقت بینایی همراه با جرقههای نوری یا هالههای درخشان.
- اغلب بدون درد است و معمولا پس از ۱۰ تا ۳۰ دقیقه بهبود مییابد.
افت فشار خون یا کمخونی
- کاهش اکسیژنرسانی به چشم و مغز باعث تاری دید میشود.
- ممکن است همراه با سرگیجه و ضعف باشد.
افزایش ناگهانی قند خون
- در افراد دیابتی، تغییرات ناگهانی قند خون میتواند باعث تاری دید و ضعیف شدن چشم شود.
- ممکن است علامتی از رتینوپاتی دیابتی باشد.
گلوکوم حاد زاویه بسته
- افزایش ناگهانی فشار داخل چشم باعث کاهش بینایی میشود.
- همراه با درد شدید، قرمزی چشم و حالت تهوع.
سکته چشمی
- انسداد عروق شبکیه باعث کاهش ناگهانی بینایی در یک چشم میشود.
- نیاز به اقدام فوری پزشکی دارد تا از آسیب دائمی جلوگیری شود.
پارگی یا جداشدگی شبکیه
- دیدن جرقههای نوری، شناورهای زیاد و پردهای شدن بینایی.
- در صورت عدم درمان فوری، میتواند منجر به نابینایی شود.
التهاب عصب بینایی
- کاهش ناگهانی بینایی در یک چشم، همراه با درد هنگام حرکت چشم.
- ممکن است مرتبط با بیماریهایی مانند اماسباشد.
آب مروارید
- منجر به تاری دید ناگهانی و کاهش وضوح بینایی میشود.
- همراه با تاری دید، حساسیت به نور یا دید مهآلود.
جلوگیری از ضعیف شدن چشم
همانطور که میدانید، نیمی از مشکلات بینایی و از دست دادن بینایی قابل پیشگیری هستند. در ادامه، چند راهکار برای تقویت بینایی و جلوگیری از ضعیف شدن چشم به شما ارائه میدهیم.
1-کنترل سطح کلسترول
داشتن مقدار زیاد کلسترول، منجر به مقدار بالای چربیهای اشباع شده میشود که میتواند بیماریهای چشمی مانند دژنراسیون ماکولا، رنیتوپاتی دیابتی و سکته چشمی یا حتی نابینایی را ایجاد کند. بنابراین مصرف فست فود، لبنیات چرب و گوشتهای فرآوری شده را محدود کنید.
2-افزایش چربیهای مفید
اسیدهای چرب امگا ۳ به عنوان چربیهای خوب شناخته میشوند که در برخی منابع طبیعی غذا مانند ماهیهای چرب مانند سالمون یا ساردین و همچنین در برخی مغزها و دانهها وجود دارند که میتوانند از ضعیف شدن چشم جلوگیری کنند.
3-مصرف میوه و سبزیجات
غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان مصرف کنید. میوهها و سبزیجات (اسفناج، کاهو، سیب زمینی شیرین، کیوی) سطوح بالایی از آنتیاکسیدانهای قوی دارند. این مواد اغلب مقادیر زیادی ویتامین C، ویتامین E، روی، زاگزانتین و همچنین یک ماده مغذی بسیار قوی برای چشم به نام لوتئین را در خود دارند که به حفظ سلامت چشم و جلوگیری از ضعیف شدن چشم کمک میکنند.
4-ویتامینهای چشم
اگر از افرادی هستید که علاقهای به خوردن میوهها و سبزیجات ندارید یا نمیتوانید ماهیهای چرب مانند سالمون را تحمل کنید، مصرف مکملهای ویتامین چشم میتواند بهترین گزینه برای شما باشد.
5-ترک سیگار
مصرف دخانیات یک عامل خطر برای بیماریهای چشمی چون التهاب چشم، خشکی چشم و دژنراسیون ماکولا است که به نابینایی منجر میشود. بنابراین در اولین قدم سیگار را ترک کنید.
- تاثیر سیگار بر سلامتی
- ورزش
- حداقل روزی 30 دقیقه پیاده روی سریع داشته باشید.
6-عینک آفتابی
انتخاب عینک آفتابی مناسب میتواند به محافظت از چشمان شما در برابر اشعههای ماوراء بنفش (UV) خورشید کمک کند. تماس بیش از حد با این اشعهها میتواند خطر ابتلا به آب مروارید و دژنراسیون ماکولا را افزایش دهد. هنگام خرید عینک آفتابی، دقت کنید که حداقل یکی از ویژگیهای زیر را داشته باشد:
– مسدود کردن 100% اشعههای UV
– مسدود کردن هر دو نوع اشعه UV-A و UV-B
– ارائه حفاظت UV400
شما میتوانید خرید عینکهای آفتابی و طبی باکیفیت مردانه و زنانه را از فروشگاه صاپتیک استور تهیه کنید.
درمان ضعیفی چشم بدون جراحی
1-استفاده از عینک و لنزهای طبی
عینکها و لنزهای تماسی میتوانند مشکلاتی مانند نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم را اصلاح کنند و بدون نیاز به جراحی، بینایی را بهبود ببخشند.
2-تمرینات چشم
بعضی از تمرینات چشم میتوانند به تقویت عضلات چشم و بهبود، به ویژه در مواردی مانند تنبلی چشم یا مشکلات ناشی از استفاده طولانیمدت از صفحهنمایش، تمرکز کمک کنند. تمرینات خاصی مانند تمرکز بر اشیاء دور و نزدیک، حرکات چرخشی چشمها یا استفاده از تکنیکهای تمرکز میتواند به کاهش فشار چشم کمک کند. این تمرینات ممکن است باعث کاهش خستگی چشم شوند، اما بهطور مستقیم نمره چشم را پایین نمیآورند.
3-استفاده از قطرههای چشمی
برای مشکلاتی مانند خشکی چشم، برخی از قطرههای چشمی میتوانند به مرطوب کردن و تسکین چشم کمک کنند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنند.
4-تغذیه مناسب
مصرف غذاهای غنی از ویتامینها و مواد معدنی مفید برای چشم مانند ویتامین A، C، E، زینک و امگا-3 میتواند به حفظ سلامت چشمها و کاهش خطر بیماریهای چشمی کمک کند.
معجزه درمان ضعیفی چشم
برای درمان ضعیفی چشم، دو نوع درمان اصلی وجود دارد:
روشهای غیرجراحی: مانند استفاده از عینک آفتابی، تغذیه سالم و … که بالاتر ذکر شد.
روشهای جراحی: که موارد زیر را شامل میشود:
عمل لیزیک
برای اصلاح نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم با استفاده از لیزر.
عمل آب مروارید
برداشتن لنز کدر شده چشم و جایگزینی آن با لنز مصنوعی.
عمل PRK
مشابه لیزیک است، اما به جای برش، لایه سطحی قرنیه برداشته میشود.
عمل پیوند قرنیه
برای درمان بیماریهای شدید قرنیه که نیاز به جایگزینی دارند.
هر کدام از این روشها بستگی به وضعیت چشمی فرد و توصیه پزشک متخصص دارند.
جمع بندی
ضعیف شدن چشم معمولا با علائمی مانند تاری دید، دشواری در خواندن یا دیدن اجسام دور، سردردهای مکرر، یا احساس خستگی چشمها همراه است. ضعیف شدن ناگهانی چشم میتواند به دلایل مختلفی از جمله مشکلاتی مانند میگرن چشمی، فشار خون بالا و … اتفاق بیفتد. برای جلوگیری از ضعیف شدن چشمها، مهم است که مورادی مانند تغذیه مناسب، استفاده از عینک آفتابی، پرهیز از دخانیات و معاینات منظم چشم توسط پزشک برای تشخیص زودهنگام مشکلات چشمی را رعایت کنید. درمانهای غیرجراحی برای بهبود بینایی شامل استفاده از عینک و لنزهای تماسی، قطرههای چشمی برای رفع خشکی چشم، تمرینات تقویت عضلات چشم و تغذیه مناسب است. در نهایت اگرچه درمانهای جراحی مانند لیزیک یا PRK میتوانند نتایج سریع و مؤثری برای اصلاح مشکلات بینایی داشته باشند، اما برای بسیاری از افراد، رعایت سبک زندگی سالم، استفاده از عینک یا لنزهای تماسی، و مراقبتهای پیشگیرانه میتواند معجزهآسا عمل کند.