عینک فتوکرومیک یا عینک آفتابی؟ ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که با بیرون رفتن از خانه و در محیط آزاد یا برگشتن به خانه و در نور کم مجبور باشید عینک طبی و آفتابی خود را تعویض کنید. یک جایگزین ساده استنفاده از عینکهای فتوکرومیک یا ترنزیشن (transition) است که تاریکی لنز آن به صورت خودکار در محیط های روشن (مثل بیرون از خانه و در خیابان، باغ یا …) و محیطهای کم نور (مثل فضای داخلی خانه) تنظیم میشود. قطعا درباره عینکهای آفتابی و لنزهای فتوکرومیک شنیدهاید، اما چطور بفهمید که کدام یک برای شما مناسبتر است؟ در این مطلب به بررسی مزایا و معایب عینکهای آفتابی طبی و لنزهای فتوکرومیک را بررسی کرده بیان میکنیم.
عینک آفتابی
عینک آفتابیهای معمولی، همیشه یک کاهش نور ثابت را دارند. به این معنی که در شرایط مختلف مانند فضای بسته که اشعه UV وجود ندارد، همچنان محیط تاریک به نظر میرسد و ممکن است در شرایط مختلف، مثلا رانندگی در هوای تاریکتر، مناسب نباشند، اما در عین حال در شرایط خاصی که نور خورشید زیاد است، به آن نیاز دارید.
*شرایط خاص میتواند شامل موقعیتهایی باشد که نیاز به محافظت بیشتر از نور شدید یا بازتاب نور دارید، مانند:
- نور شدید خورشید در مناطق باز: مانند کوهها، سواحل یا مناطق برفی.
- رانندگی در روزهای آفتابی: در جادههایی که نور خورشید به شدت بازتاب میشود، مانند جادههای برفی یا سطوح آبی.
- شرایط نوری غیرمعمول: مانند دریاچهها، اقیانوسها یا هر سطح بازتابنده دیگری که میتواند نور زیادی تولید کند.
- ورزشهای خارج از منزل: در هنگام انجام ورزشهایی مانند کوهنوردی، دوچرخهسواری یا ورزشهای آبی که در شرایط نور شدید قرار میگیرید.
با این حال، در لنزهای Adaptive Sun، عینکتان بین یک تیرگی نسبتا ملایم و یک تیرگی کامل 97 درصدی تغییر خواهند کرد و به این معناست که یک عینک مناسب برای موقعیتهای مختلف خواهید داشت.
مثلا، زمانی که خورشید غروب میکند، میتوانید هنوز در عینک آفتابیتان ببیند، اما اگر عینک شما لنزی تیره و ثابت داشته باشد، باید آنها را بردارید. این یکی از جنبههای منفی عینکهای آفتابی معمولی است و به همین دلیل برخی افراد لنزهای فتوکرومیک را ترجیح میدهند، زیرا این لنزها زمانی که نور کاهش مییابد، به تدریج روشن میشوند. در واقع عینکهای فتوکرومیک به گونهای هستند که میتوانند در شرایط متفاوت روشنتر یا تیرهتر باشند. اما یکی از معایب آن این است که به تیرگی عینک آفتابی نیستند و که یعنی در شرایط خیلی شدید و خیلی روشن (بهویژه در ارتفاعات بالا یا در برف، که نور زیادی منعکس میشود) مناسب نیستند و یک جفت عینک آفتابی تیره عملکرد بهتری نسبت به لنز فتوکرومیک دارد. اما در شرایط معمولی مثل داخل منزل، محل کار، فضای بیرون و رانندگی عینکهای فتوکرومیک میتوانند مناسب باشند، البته این نکته مهم را در نظر بگیرید که لنزهای فتوکرومیک نمیتوانند جایگزین عینک آفتابی در شرایط با نور بسیار شدید شوند.
علاوه براین اگر از عینکی نسخه دار استفاده میکنید، عینک آفتابی با نسخه تجویز شده بسیار مفید است زیرا امکان رانندگی راحت را به شما میدهد. صاپتیک استور بیش از 50 مدل عینک آفتابی ارائه میدهد که با انواع فرم صورت و استایل متناسب است.
مزایای استفاده از عینک آفتابی
جلوگیری از فشار چشم
به طور طبیعی مردمکهای چشم ما در زیر نور شدید تنگ میشوند تا نور کمتری وارد چشمها شود. تنظیم مداوم چشم بین سطوح نوری مختلف میتواند عضلات چشم را تحت فشار قرار دهد که به سردرد، تاری دید و خستگی منجر میشود. عینک آفتابی انقباض مردمکها را کمتر میکند و باعث جلوگیری از علائم ذکر شده میشود.
پیشگیری از سرطان پوست
پوست اطراف چشم، به دلیل حساس بودن به راحتی میتواند دچار آفتابسوختگی و حتی در مواردی سرطان پوست میشود. بنابراین از عینکهایی استفاده کنید که بزرگ و کاملا متناسب با صورت شما باشند.
محافظت در برابر ذرات معلق
باد شدید میتواند به چشمان شما آسیب بزند و باعث اشکآلود و تحریکشدن چشمها شود. ما به شدت توصیه میکنیم (خصوصا اگر از لنزهای تماسی استفاده میکنید) عینک آفتابی بزنید تا از ورود گرد و غبار یا شن به چشم جلوگیری کنید.
کاهش درخشش نور
هنگامی که نور خورشید از سطوحی مانند آب، پنجرهها، صفحهنمایشها یا پیادهروها منعکس میشود، ممکن است آزاردهنده به نظر برسد. به این درخشش ناخواسته glare گفته میشود که میتواند گاهی اوقات به کوری موقت منجر شود و مانند زمانی است که نور شدید جوشکاری به چشمهایتان برخورد کرده است. با استفاده از عینک آفتابی با لنزهای پلاریزه، میتوانید بهطور مؤثری تابش خیره کننده را کاهش دهید که باعث بهبود دید و افزایش ایمنی شما در جاده میشود.
عینک فتوکرومیک
لنزهای فتوکرومیک که به عنوان لنزهای انتقالی (transitions)، حساس به نور (light-sensitive) یا تطبیقی با نور (light adaptive) نیز شناخته میشوند، گزینهای فوقالعاده برای ترکیب با فریمهای شیک و مدرن هستند. لنزهای فتوکرومیک لنزهایی هستند که لنزهایی به طور خودکار رنگ خود را بر اساس میزان نور ماوراء بنفش که در معرض آن قرار می گیرند تنظیم میکنند. این لنزها در تمامی مواد لنز، از جمله لنزهای با شاخص شکست بالا، تدریجی (Progressive)، دوکانونی (Bifocal) و چندکانونی (Varifocal) در دسترس هستند. با استفاده از لنزهای فتوکرومیک، دیگر نیازی به داشتن عینک طبی جداگانه و عینک آفتابی ندارید.
لنزهای فتوکرومیک چطور کار میکنند؟
هر لنز حاوی تریلیونها مولکول فتوکرومیک است که هنگام قرار گرفتن در معرض نور UV، ساختار خود را تغییر میدهند و به محض قرار گرفتن در معرض UV، شروع به تیرگی میکنند. به همین دلیل، لنزهای فتوکرومیک مزایای منحصر به فردی دارند.
بیشتر بخوانید: یکبار برای همیشه عینک فتوکرومیک را کامل بشناسید
مزایای لنز فتوکرومیک
مسدود کردن اشعه UV
این لنزها اشعه UV را 100٪ مسدود میکنند که برای محافظت از چشمها و پلکها در برابر آسیبهای ناشی از آفتاب بسیار مفید است. این لنزها راحت هستند و ظاهر شیکی دارند و با گزینههای رنگی جدید و متفاوتی در دسترس هستند.
تطبیق تدریجی با شرایط نوری مختلف
این لنزها میتوانند بر اساس شدت نور محیط، از کاملا شفاف (مثل عینک طبی معمولی) به حالت تیرهتر (مانند عینک آفتابی) تغییر کنند. نکته جالب اینجاست که این تغییر، مرحلهبهمرحله و متناسب با شرایط نور محیط انجام میشود، نه بهصورت ناگهانی.
مثلا، در یک روز نیمهابری، لنزها ممکن است کمی تیره شوند، در حالی که در نور شدید خورشید به حداکثر تیرگی خود میرسند. اگر روزی ابری باشد و در حال رانندگی باشید، لنزها بیشتر به رنگ سبز زیتونی در میآیند. اما اگر روزی آفتابی و روشن باشد، لنزها به رنگ مسی غنی تبدیل میشوند که میتواند باعث بهبود دید و شناسایی راحتتر علائم ترافیکی خیابان شود. سپس، اگر از ماشین بیرون بیایید و روز آفتابی باشد، لنزها به رنگ قهوهای تیرهتر و غنیتری تبدیل میشوند.
این قابلیت تدریجی باعث میشود که همیشه لنز با شرایط نوری اطراف شما هماهنگ باشد.
ترکیب عینک طبی و آفتابی در یک لنز
لنزهای فتوکرومیک طوری طراحی شدهاند که میتوانند نیاز به استفاده از دو عینک جداگانه (یکی برای دیدن در داخل ساختمان و دیگری برای محافظت از چشمها در برابر نور خورشید بیرون) را حذف کنند. به طور خاص، این لنزها در فضای داخلی شفاف هستند، بنابراین مانند یک عینک طبی معمولی عمل میکنند. اما زمانی که به بیرون و زیر نور خورشید میروید، لنزها به طور خودکار تیره میشوند و مانند عینک آفتابی عمل میکنند.
ایدهآل برای چشمهای حساس
لنزهای فتوکرومیک به کاهش خستگی و فشار چشم در افراد با چشمهای حساس به نور کمک میکنند.
مقرون به صرفه
عینک فتوکرومیک میتواند از نظر هزینه مقرون به صرفه باشد زیرا به فریمهای عینک طبی شما (اگر استفاده میکنید) نصب میشوند.
معایب لنز فتوکرومیک
عملکرد در خودرو
چون لنزهای فتوکرومیک توسط نور UV فعال میشوند، معمولاً در حین رانندگی عملکرد خوبی ندارند و به این دلیل است که شیشه جلوی ماشین معمولا اشعه UV را مسدود میکند. با این حال، برخی از لنزهای فتوکرومیک مانند لنزهای Transitions Drivewear و Transitions XTRActive، به طور خاص برای استفاده در هنگام رانندگی طراحی شدهاند. این لنزها همیشه لنزهای آفتابی پولاریزه شده با رنگ تیره هستند. لنزهای پلاریزه برای کاهش درخشش نور (glare) و بهبود دید هنگام رانندگی طراحی شدهاند. برخی مدلها تا حدودی پشت شیشه جلوی خودرو کار میکنند، اما به اندازه کافی در شرایط نوری بسیار روشن محافظت نمیکنند، مثلا زمانی که خورشید در افق پایین است و دید شما را به شدت کاهش میدهد. بنابراین، نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که عینک فتوکرومیک جایگزین عینک آفتابی برای رانندگی نیست.
سرعت تغییر
هر چند که این لنزها تغییر میکنند اما تغییر آنها آنی نیست. برخی افراد از اینکه لنزها هنگام ورود به فضای داخلی همچنان کمی رنگی باقی میمانند، ناراضی هستند. آنها ترجیح میدهند عینکشان فورا شفاف شود، اما با لنزهای فتوکرومیک این امکان وجود ندارد.
کنترل نداشتن
شما کنترلی بر روی زمان تغییر رنگ یا شدت آن ندارید، که ممکن است برای برخی افراد ناراحتکننده باشد. لنزهای فتوکرومیک معمولا تحت تأثیر اشعه UV کار میکنند و اشعه UV حتی در روزهای ابری هم میتواند وجود داشته باشد. بنابراین، ممکن است در شرایط هوای ابری، لنزهای شما تاریک شوند، یا در شرایط روشن، به هر دلیلی که اشعه UV وجود نداشته باشد، لنزها اصلا تیره نشوند. به همین دلیل، لنزهای فتوکرومیک در داخل خودرو خوب عمل نمیکنند، زیرا شیشه جلو خودرو اشعه UV را مسدود میکند. در این شرایط، عینک آفتابی بهتر عمل میکند، زیرا شما کنترل دارید که لنز تیره بزنید یا عینک شفاف خود را استفاده کنید.
3 نکته برای انتخاب لنزهای فتوکرومیک
انتخاب فریم مناسب
انتخاب فریم مناسب برای محافظت از چشمها بسیار مهم است. نه تنها چشمها بلکه ناحیه اطراف آن را نیز پوشش دهد. استفاده از لنزهای فتوکرومیک در فریمهای کوچک مناسب نیست، زیرا به عنوان عینک آفتابی به خوبی عمل نخواهند کرد.
انتخاب رنگ لنز
بسیاری از مردم بدون اینکه به ظاهر کلی عینک توجه کنند، فقط رنگهای خستهکنندهای مثل خاکی یا قهوهای انتخاب میکنند. اما میتوانید از از فناوری مدرن PhotoFusion که فقط در برند Zeiss به کار رفته استفاده کرده و عینک خود را به طور کامل شخصیسازی کنید.
کیفیت خوب
کیفیت لنزهای فتوکرومیک اهمیت بسیار بالایی دارند مانند: میزان تیرگی لنزها و سرعت بازگشت به حالت شفاف از مهمترین عوامل هستند. بسیاری از فناوریهای قدیمیتر لنزهای فتوکرومیک در برابر هوای سرد تیره میشوند که این اصلا خوب نیست.
برای اضافه کردن لنزهای فتوکرومیک به عینک خود، میتوانید هنگام خرید در وبسایت صاپتیک استور، عینک مدنظر خود را به صورت شخصی سازی شده سفارش دهید و از متخصصان مجرب جهت راهنمایی و انتخاب بهتر، مشاوره بگیرید.
بیشتر بخوانید: عدسی فتوکرومیک چه مواقعی کاربرد دارد؟
تفاوت عینک فتوکرومیک یا عینک آفتابی
به طور کلی و با توجه به مطالب ذکر شده، عینکهای فتوکرومیک و عینکهای آفتابی از نظر عملکرد و کاربرد تفاوتهای قابل توجهی دارند. عینکهای فتوکرومیک به طور خودکار و بر اساس نور UV محیط، تغییر رنگ میدهند و در فضای باز تیره میشوند تا از چشمها در برابر آفتاب محافظت کنند. این لنزها برای افرادی که نیاز به راحتی تغییر بین عینک طبی و آفتابی دارند، بسیار مناسب هستند، اما در شرایطی مانند داخل ماشین که شیشه خودرو مانع از رسیدن UV به لنزها میشود، به درستی تیره نمیشوند. از طرف دیگر، عینکهای آفتابی دارای لنزهای ثابت و تیره هستند که برای محافظت در برابر نور شدید آفتاب طراحی شدهاند و معمولا در خودرو به خوبی عمل میکنند. در حالی که عینکهای آفتابی به شما کنترل بیشتری بر شدت تیرگی لنزها میدهند، عینکهای فتوکرومیک راحتی بیشتری را در تغییر شرایط نوری بدون نیاز به تعویض عینک فراهم میکنند.
سوالات متداول
عینک فتوکرومیک برای چه کسانی مناسبتر است؟
برای افرادی که زمان زیادی را در محیطهای متغیر نور (مانند داخل و خارج از خانه) میگذرانند مناسبتر است و با تغییر و تنظیم رنگ در محیط نیازی به تعویض عینک آفتابی و طبی ندارید.
آیا عینک آفتابی در محافظت از چشمها موثرتر از عینک فتوکرومیک است؟
هر دو نوع عینک به شرطی که کیفیت ساخت آنها مناسب باشد، میتوانند به خوبی اشعههای مضر UV را فیلتر کنند،. اما عینک آفتابی معمولا به دلیل رنگ ثابت و میزان تیرگی بیشتر، در شرایط نور شدید موثرتر است. در مقابل، عینک فتوکرومیک تطبیقپذیری بیشتری دارد اما ممکن است در نور شدید کاملا تیره نشود.
کدام یک برای استفاده در فضاهای داخلی و خارجی به طور همزمان بهتر است؟
عینک فتوکرومیک گزینه بهتری برای افرادی است که به طور مداوم بین فضاهای داخلی و خارجی جابجا میشوند. اما اگر مدت طولانی در نور شدید آفتاب قرار دارید، عینک آفتابی استاندارد به دلیل تیرگی دائمی گزینه بهتری خواهد بود.
جمع بندی
لنزهای فتوکرومیک گزینه عالی هستند زیرا ارزانتر از سرمایهگذاری در عینک آفتابی با نسخه تجویز شده هستند، اما وقتی در یک وسیله نقلیه قرار دارید، تیره نمیشوند. عینک آفتابی با نسخه تجویز شده نیز عالی هستند زیرا هم یک اکسسوری شیک به حساب میآیند و هم از چشمهای شما در برابر نور خورشید محافظت میکنند. اگر واقعا میخواهید در سلامت چشمانتان سرمایهگذاری کنید، بهترین گزینه این است که هر دو را انتخاب کنید! لنزهای فتوکرومیک برای استفاده روزانه و همچنین برای سفرها ایدهآل هستند. عینک آفتابی با نسخه تجویز شده نیز در مواقع رانندگی یا زمانی که بخواهید استایل خود را تکمیل کنید، بسیار مفید خواهد بود.
در نهایت میتوانید با مراجعه به فروشگاه صاپتیک استور، از انواع عینکهای آفتابی، طبی، فتوکرومیک و … دیدن فرمایید و با مشورت با متخصصین فروشگاه، عینک مناسب خود را انتخاب کنید.
منابع
https://www.youtube.com/watch?v=4LuVd-ok9X4
https://www.youtube.com/watch?v=_8YEkGCiR5g
https://www.youtube.com/watch?v=eV9M82_neY8
https://www.eyecarecenter.com/eye-care-resources/benefits-of-sunglasses
https://www.aao.org/eye-health/glasses-contacts/pros-cons-of-transitions-lenses