آیا تاکنون به این موضوع اندیشیده‌اید که چرا پس از حدود یک ساعت مطالعه یا کار با لپ‌تاپ، دچار خستگی چشم یا حتی سردرد می‌شوید؟ یکی از مهم‌ترین دلایل این مسئله، رعایت نکردن صحیح تنظیم فاصله مطالعه و همچنین استفاده نکردن از عینک طبی مطالعه متناسب با شرایط بینایی است. بی‌توجهی به این اصول ساده می‌تواند در بلندمدت منجر به ضعف بینایی و بروز مشکلات چشمی شود.
بر اساس تحقیقات، بیش از ۶۰ درصد دانشجویان و کارمندانی که ساعات طولانی مطالعه یا کار می‌کنند، به دلیل عدم تنظیم فاصله مطالعه مناسب با کتاب یا مانیتور، خستگی چشم را تجربه می‌کنند. در این نوشتار به معرفی ۸ اشتباه رایج در فاصله مطالعه می‌پردازیم که با شناخت و اجتناب از آن‌ها، می‌توانید هم مطالعه‌ای مؤثرتر داشته باشید و هم سلامت چشمان خود را حفظ کنید.
۱. نزدیک نگه داشتن بیش از حد کتاب یا مانیتور
قرار دادن کتاب یا صفحه‌نمایش در فاصله‌ای بسیار نزدیک به چشم، خطایی شایع است. فاصله استاندارد مطالعه کتاب حدود ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر و برای مانیتور بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر توصیه می‌شود. نزدیک بودن بیش از حد موجب انقباض عدسی چشم و ایجاد فشار مضاعف بر بینایی خواهد شد.
۲. فاصله بیش از اندازه زیاد
دور نگه داشتن کتاب یا مانیتور نیز به همان اندازه زیان‌آور است. در این حالت، چشم‌ها برای دیدن جزئیات فشار بیشتری متحمل می‌شوند و احتمال بروز درد در گردن و پشت نیز افزایش می‌یابد. نوشته‌ها باید در وضعیتی قرار گیرند که بدون خم کردن سر یا کشیدن گردن، به‌راحتی قابل مشاهده باشند.
۳. مطالعه در نور نامناسب
نور بسیار کم یا بیش از حد شدید، سبب می‌شود تنظیم فاصله مطالعه به‌طور ناخودآگاه دچار اختلال شود. به‌عنوان مثال، در محیط کم‌نور، چشم‌ها به کتاب نزدیک‌تر می‌شوند و همین امر فشار بیشتری به بینایی وارد می‌کند. بنابراین انتخاب نور کافی و ملایم برای حفظ سلامت چشم و رعایت فاصله استاندارد اهمیت ویژه‌ای دارد.
۴. تنظیم نبودن ارتفاع میز و صندلی
عدم تناسب ارتفاع میز و صندلی، کتاب یا مانیتور را در موقعیتی نامناسب قرار می‌دهد. در حالت صحیح، کتاب باید اندکی پایین‌تر از خط مستقیم نگاه چشم باشد و بخش بالایی مانیتور نیز در راستای افق دید چشم قرار گیرد.
۵. مطالعه طولانی بدون استراحت
حتی در صورت رعایت فاصله صحیح، مطالعه یا کار طولانی بدون استراحت، خستگی چشم را به دنبال دارد. توصیه می‌شود از قانون ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید؛ یعنی هر ۲۰ دقیقه، به مدت ۲۰ ثانیه به نقطه‌ای در فاصله ۶ متری نگاه کنید.
۶. عدم استفاده از عینک مناسب
افرادی که دچار نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم هستند، در صورت مطالعه بدون عینک مناسب، ناخواسته فاصله مطالعه خود را تغییر می‌دهند. استفاده از عینک استاندارد علاوه‌بر بهبود دید، مانع خستگی چشم خواهد شد.
۷. استفاده طولانی‌مدت از گوشی و تبلت
گوشی‌های همراه معمولاً در فاصله‌ای بسیار نزدیک به چشم نگه داشته می‌شوند و این امر یکی از عادات نادرست رایج محسوب می‌شود. رعایت تنظیم فاصله مطالعه با حفظ حداقل ۳۵ سانتی‌متر، به‌همراه استفاده از عینک طبی مطالعه متناسب با شرایط بینایی و همچنین تنظیم فونت در اندازه بزرگ‌تر، می‌تواند فشار وارد بر چشم را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
۸. نادیده گرفتن وضعیت بدن
مطالعه در حالت درازکش یا با شیب نامناسب، علاوه بر ایجاد فشار بر چشم‌ها، می‌تواند به گردن و ستون فقرات نیز آسیب وارد کند. بهترین حالت، نشستن بر روی صندلی مناسب در محیطی با نور کافی، همراه با تنظیم فاصله مطالعه و در صورت نیاز استفاده از عینک طبی مطالعه است؛ چرا که این عوامل در کنار هم موجب حفظ سلامت چشم و بدن خواهند شد.
جدول فاصله استاندارد در مطالعه و کار
| نوع فعالیت | فاصله توصیه‌شده | نکته مهم |
|---|---|---|
| مطالعه کتاب | ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر | کتاب کمی پایین‌تر از چشم قرار گیرد |
| کار با مانیتور | ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر | بالای مانیتور هم‌سطح چشم باشد |
| استفاده از گوشی | حداقل ۳۵ سانتی‌متر | فونت درشت‌تر انتخاب شود |
- چرا تنظیم فاصله مطالعه اهمیت دارد؟
زیرا رعایت فاصله صحیح از کتاب یا مانیتور، فشار روی عدسی چشم را کاهش می‌دهد و مانع خستگی زودهنگام و مشکلات بینایی در بلندمدت می‌شود. - فاصله استاندارد مطالعه کتاب چقدر است؟
بهترین فاصله برای مطالعه کتاب بین ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌متر از چشم‌هاست. - فاصله مناسب برای کار با مانیتور چیست؟
فاصله توصیه‌شده بین ۵۰ تا ۷۰ سانتی‌متر است و بالای مانیتور باید هم‌سطح چشم قرار گیرد. - چه اشتباهی در تنظیم فاصله مطالعه هنگام استفاده از گوشی رایج است؟
نگه داشتن گوشی در فاصله بسیار نزدیک (کمتر از ۳۵ سانتی‌متر) که فشار زیادی به چشم وارد می‌کند. - نور چه نقشی در تنظیم فاصله مطالعه دارد؟
نور ناکافی یا بسیار شدید باعث می‌شود فرد ناخودآگاه فاصله کتاب یا مانیتور را تغییر دهد، بنابراین نور ملایم و یکنواخت ضروری است. - استفاده از عینک طبی مطالعه چه کمکی می‌کند؟
عینک طبی مطالعه باعث می‌شود فاصله صحیح حفظ شود و چشم برای دیدن جزئیات، فشار اضافه متحمل نشود. - آیا مطالعه در حالت درازکش بر تنظیم فاصله مطالعه اثر دارد؟
بله، مطالعه در حالت درازکش باعث تغییر فاصله استاندارد و وارد شدن فشار به چشم، گردن و ستون فقرات می‌شود. - چگونه می‌توان هنگام مطالعه طولانی خستگی چشم را کاهش داد؟
با رعایت تنظیم فاصله مطالعه، استفاده از نور کافی و اجرای قانون ۲۰-۲۰-۲۰ (هر ۲۰ دقیقه، نگاه کردن به نقطه‌ای در ۶ متری به مدت ۲۰ ثانیه). - چه آسیبی در صورت رعایت نکردن تنظیم فاصله مطالعه در بلندمدت ایجاد می‌شود؟
احتمال بروز ضعف بینایی، سردردهای مزمن، خشکی چشم و حتی اختلالات اسکلتی مانند درد گردن و پشت افزایش می‌یابد. - بهترین راهکار برای یادگیری صحیح تنظیم فاصله مطالعه چیست؟
استفاده از میز و صندلی استاندارد، توجه به نور محیط، مشاوره با متخصص بینایی‌سنجی و تهیه عینک مطالعه متناسب با نیاز فرد.
مطالعه بیشتر: راهنمای کامل انتخاب بهترین نور برای مطالعه
جمع‌بندی
رعایت و تنظیم فاصله مطالعه، موضوعی ساده اما بسیار مهم است که بی‌توجهی به آن می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامت بینایی به همراه داشته باشد. با اصلاح عادات نادرست، استفاده از نور کافی و رعایت فاصله استاندارد، می‌توان از بروز بسیاری از مشکلات چشمی جلوگیری کرد.
چنانچه احساس می‌کنید دچار خستگی زودهنگام چشم یا تاری دید هستید، توصیه می‌شود هرچه سریع‌تر اقدام نمایید. در صاپتیک استور امکان دریافت مشاوره تخصصی، انجام بینایی‌سنجی و تهیه عینک‌های استاندارد مطالعه فراهم است. همچنین متخصصان ما راهکارهای مؤثری برای تنظیم فاصله مطالعه در شرایط مختلف ارائه می‌دهند. برای مراقبت از سلامت چشمان ارزشمند خود، همین امروز به فروشگاه صاپتیک استور مراجعه فرمایید.
