فشار چشم یک معیار ارزشمند در ارزیابی سلامت چشم است، اما در عین حال می‌تواند باعث ایجاد سردرگمی شود چرا که تشخیص آن ساده نیست. فشار چشم بالا به این معنا نیست که شما گلوکوم دارید و فشار چشم پایین نیز به معنای نداشتن گلوکوم نیست. برای پیشگیری، خرید عینک آفتابی، انجام معاینات منظم چشم، استفاده از رژیم غذایی سالم، پرهیز از سیگار و کنترل استرس مهم است. افراد باید برای ارزیابی وضعیت بینایی و فشار چشم خود به متخصصین مراجعه کنند.
فشار چشم (IOP) چیست؟
چشمان شما پر از مایع هستند. محفظه پشت چشمانتان با هومور زجاجیه (ماده‌ای غلیظ و شبیه ژل) پر شده است. مایعی به نام هومور آبی (aqueous humor)، منطقه جلویی چشم (فضای بین قرنیه و عنبیه) را پر می‌کند. هومور آبی از هومور زجاجیه رقیق‌تر و آبکی‌تر است. بدن انسان به طور خودکار فشار داخل چشم را تنظیم می‌کند. زمانی که چشم هومور آبی جدید تولید می‌کند، به میزان مساوی از هومور آبی قدیمی از چشم خارج می‌شود. هومور آبی قدیمی از طریق زاویه تخلیه، که همان نقطه‌ای است که عنبیه (قسمت رنگی چشم) با اسکلرا (قسمت سفید چشم) تلاقی می‌کند، از چشم خارج می‌شود. داشتن فشار داخل چشمی بالا می‌تواند به اعصاب بینایی آسیب برساند.
نوبت رایگان بگیر!
نذار تاری دید، لذت‌های زندگی رو ازت بگیره
علائم فشار چشم
فشار چشم معمولا هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. بنابراین احتمالا تا زمانی که چشم‌پزشک در طول معاینه چشمتان آن را تشخیص ندهد، متوجه فشار چشم بالا نخواهید شد. معمولا راهی برای احساس یا دانستن اینکه فشار چشم بالا است وجود ندارد مگر اینکه که فشار چشم توسط یک متخصص مراقبت از چشم اندازه‌گیری شود. فشار چشم بالا تا زمانی که به اندازه کافی به عصب بینایی آسیب نرسانده باشد و روی بینایی شما تأثیر نگذاشته باشد، علائمی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل است بررسی منظم فشار چشم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
با این حال، در موارد پیشرفته‌تر یا زمانی که آسیب به عصب بینایی رخ می‌دهد، ممکن است برخی علائم به وجود بیاید، مانند:
کاهش بینایی: معمولا در مناطق خاصی از دید (مانند دید محیطی) که در اثر آسیب به عصب بینایی رخ می‌دهد.
درد چشم: به خصوص اگر فشار داخل چشم به طور ناگهانی افزایش یابد.
ناراحتی در چشم‌ها: احساس سنگینی یا فشار در چشم‌ها.
دیدن هاله‌های رنگی اطراف چراغ‌ها: در شرایط نور کم، ممکن است هاله‌های رنگی یا حلقه‌های نور اطراف منابع نور مشاهده شود.
تهوع و استفراغ: در موارد گلوکوم حاد، این علائم ممکن است همراه با درد چشم ظاهر شوند.
خرید عینک افتابی صاپتیک استور
فشار چشم بالا چه عوارضی دارد؟
فشار چشم بالا (فشار داخل چشم) وضعیتی است که به آن هایپرتنشن چشم (Ocular Hypertension) می‌گویند. این فشار اضافی در صورت عدم درمان می‌تواند به قسمت‌های داخلی چشم و عصب بینایی آسیب برساند یا به گلوکوم منجر شود. گلوکوم زمانی رخ می‌دهد که فشار داخل چشم (IOP) بالا باعث آسیب به عصب بینایی شود. این اعصاب در هر دو چشم به طور مستقیم به مغز متصل هستند و سیگنال‌های الکتریکی را منتقل می‌کنند که مغز آن‌ها را به تصاویر تبدیل می‌کند. اگر گلوکوم درمان نشود، ممکن است بینایی خود را از دست بدهید. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره شایع ترین بیماری چشم + راهنمای دقیق تشخیص کلیک کنید.
فشار چشم نرمال چند است؟
متخصصان مراقبت از چشم فشار چشم را بر حسب میلی‌متر جیوه اندازه‌گیری می‌کنند که به صورت *mmHg مشاهده می‌شود. مقدار سالم فشار داخل چشم بین 10 تا 20 میلی متر جیوه است.
*Hg نماد شیمیایی جیوه است.
درمان قطعی فشار چشم
درمان مورد نیاز شما به میزان فشار داخل چشم و دلیل ایجاد آن بستگی دارد. برخی از درمان‌ها شامل موارد زیر هستند:
- دارو (معمولا قطره چشم) که مایعات را کاهش و تخلیه در چشم را افزایش می‌دهد.
- درمان با لیزر برای پاکسازی زاویه تخلیه مسدود شده.
- جراحی برای کاهش فشار داخل چشم.
چشم پزشک، علائم گلوکوم را در نظر خواهد داشت و به شما خواهند گفت که چقدر به طور منظم باید فشار چشم خود را بررسی کنید.
چگونه فشار چشم را پایین بیاوریم؟
مدیتیشن ذهن‌آگاهی (mindfulness meditation)
مطالعه‌ای بر روی دو گروه از افراد مبتلا به گلوکوم انجام شد که در آن یک گروه فقط داروها را مصرف می‌کردند و گروه دیگر علاوه بر مصرف دارو، تمرینات ذهن‌آگاهی را نیز انجام می‌دادند.
این افراد با داشتن یک راهنما برای مدیتیشن، یک ساعت در روز و به مدت سه هفته مدیتیشن را انجام دادند. پس از آن دوباره فشار چشم و سطح هورمون‌های استرس دو گروه را بررسی کردند و یک نظرسنجی درباره کیفیت زندگی پس از سه هفته انجام دادند. پس از بررسی داده‌ها متوجه شدند افرادی که مدیتیشن ذهن‌آگاهی انجام می‌دادند نه تنها فشار چشم کمتری داشتند، بلکه معیارهای کیفیت زندگی و سطح استرس عمومی آن‌ها به طور قابل توجهی کاهش یافته بود. آنچه واقعا قابل توجه است این است که نه تنها فشار چشم آن‌ها به طور کلی پایین‌تر بود، بلکه ۷۵٪ از شرکت‌کنندگانی که مدیتیشن می‌کردند، فشار چشمشان نیز به میزان ۲۵٪ کاهش یافت. بنابراین استرس و فعالیت‌های روزانه ما بر فشار چشم تاثیر می‌گذارند.
ورزش
شواهد نشان می‌دهند که ورزش برای چشم‌ها و فشار چشم بسیار مفید است. در حین ورزش، می‌توان فشار چشم را حدود ۲ تا ۴ میلی‌متر جیوه کاهش داد. فشار ۱۰ میلی‌متر جیوه عالیست اما اگر از ۲۰ یا ۲۱ میلی‌متر جیوه بالاتر باشد، نگران‌کننده است.
رژیم غذایی مناسب
رژیم‌های غذایی غنی از میوه‌ها و سبزیجات، نه تنها در برابر گلوکوم بلکه در برابر آب مروارید و دژنراسیون ماکولای وابسته به سن، که می‌توانند باعث از دست دادن بینایی قابل توجه و در نهایت منجر به کوری در سراسر جهان شوند، محافظت کننده باشند. سبزیجات برگ سبز تیره (مانند اسفناج، کلم پیچ، و برگ چغندر)، هویج، ویتامین C (در پرتقال و مرکبات، فلفل دلمه‌ای، بلوبری و توت‌ها) و بتا-کاروتن موجود در غذاها و کاهش مصرف کلسترول ممکن است به کاهش استرس اکسیداتیو مرتبط با بیماری‌های چشمی کمک کنند. جینکوبیلوبا (تلفظ صحیح: گینکوبیلوبا -ginkgo biloba) نیز گیاهی است که از دست دادن میدان بینایی را کاهش می‌دهد و در بهبود عملکرد بینایی مبتلایان گلوکوم نیز موثر واقع شده است.
استفاده از زردچوبه
زردچوبه می‌تواند در پیشگیری از آسیب‌های سلولی مرتبط با بیماری‌های چشمی مانند گلوکوم و مشکلات شبکیه مفید باشد. این اثرات حفاظتی به دلیل خواص آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی کورکومین است که می‌تواند به محافظت از سلول‌های چشمی در برابر آسیب‌های ناشی از فشار بالای چشم و التهاب کمک کند.
ویتامین B12
کمبود ویتامین B12 با افزایش سطح هوموسیستئین (homocysteine) ارتباط دارد. هوموسیستئین یک نوع ترکیب شیمیایی است که در بدن به طور طبیعی تولید می‌شود، اما زمانی که سطح آن بالا می‌رود، می‌تواند باعث اکسیداسیون در پشت سلول‌های گانگلیون شبکیه شود، که این اکسیداسیون به مرگ سلول‌ها منجر می‌شود. بنابراین از کمبود این ویتامین در بدن جلوگیری کنید.
مصرف زعفران
زعفران می‌تواند به پیشگیری از مرگ سلول‌های گانگلیون شبکیه کمک کند. این سلول‌ها در عصب بینایی قرار دارند و آسیب به آن‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی چشمی مانند گلوکوم شود.
بیشتر عوامل خطر برای فشار چشم مواردی نیستند که شما بتوانید آن‌ها را تغییر دهید. با این حال، می‌توانید برای حفظ سلامت چشم‌هایتان تلاشتان را انجام دهید:
سیگار نکشیدن
مصرف سیگار برای چشمانتان مضر است. بنابراین سیگار کشیدن را ترک کنید.
معاینات چشم
برای معاینات چشم خود زمان منظم و دقیقی تعیین کرده و آن‌ها را رعایت کنید. پیدا کردن مشکلات در مراحل اولیه بهترین راه است.
جمع بندی
فشار چشم، که به آن فشار داخل چشمی نیز گفته می‌شود، نشان‌دهنده فشار مایع در چشم است و می‌تواند به مشکلاتی مانند گلوکوم منجر شود. علائم فشار چشم بالا معمولا بدون درد و نامحسوس است تا زمانی که آسیب به عصب بینایی وارد شود. شما می‌توانید با مراجعه به صاپتیک استور، چشمان خود را مورد بررسی قرار دهید. تیم متخصص و مجرب صاپتیک استور در راستای حفظ سلامت چشم‌های شما تلاش کرده و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری می‌کند. 6 مورد از انواع بیماری خطرناک چشمی که ممکن است شما را نابینا کند! را بشناسید.
