اصول جراحی لیزیک چشم
جراحی لیزیک چشم (Laser Assisted in Situ Keratomileusis) برای درمان نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم استفاده می‌شود. این روش رایج‌ترین نوع جراحی لیزر چشم است. پزشک، با روش‌های مختلف، سطح جلویی چشم به نام قرنیه را تغییر شکل می‌دهد تا نحوه تمرکز و عملکرد بهتر چشم را تنظیم کند مثل:
- صاف کردن قرنیه و بهبود بینایی دور
- افزایش انحنای قرنیه و بهبود بینایی نزدیک
- درمان آستیگماتیسم با صاف کردن نامنظمی‌های سطح قرنیه
به طور کلی جراحی لیزیک چشم، یک روش سرپایی است و برای هر چشم حدود 3 تا 5 دقیقه زمان می‌برد. اما تقریبا بین 1.5 تا 2 ساعت در مطب خواهید بود.
خدمات بینایی سنجی
معاینه چشم با تجهیزات مدرن کامپیوتری توسط اپتومتریست مجرب همراه با تجویز عینک، درمان تنبلی چشم و ساخت تخصصی عدسی عینک با دستگاه‌های پیشرفته. برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت بینایی سنجی روی دکمه زیر کلیک کنید.
نوبت رایگان بگیر!
برای دریافت نوبت رایگان بینایی سنجی شماره خود را وارد کنید.
فیلد های "(ضروری)" اجباری هستند
نحوه انجام جراحی لیزیک چشم
مرحله 1: آماده سازی
در این مرحله، برای بی‌حس کردن چشم‌ها از قطره‌های چشمی استفاده می‌شود. همچنین ممکن است جراح برای آرامش بیشتر شما، داروهای بیشتری بدهد. بعد از آن روی تخت دراز می‌کشید و جراح به آرامی با ابزاری به اسم اسپکولوم پلک، چشمانتان را باز نگه میدارد.
مرحله 2: دسترسی به قرنیه
مرحله بعدی به این صورت است که جراح امکان دسترسی به قرنیه را فراهم می‌کند. در این مرحله از ابزاری برای ثابت نگه داشتن چشم استفاده می‌شود و مقداری فشار خفیف احساس می‌کنید که طبیعی است. جراح یک فلپ نازک در لایه بیرونی قرنیه ایجاد می‌کند که به طور موقت برای انجام درمان با لیزر کنار زده می‌شود و دید شما تار می‌شود.
مرحله 3: تغییر شکل قرنیه
با استفاده از لیزر اکسایمر کنترل‌شده توسط کامپیوتر، پالس‌های نور به سمت چشم فرستاده شده تا قرنیه دوباره شکل داده شود. ممکن است فشار ملایمی را احساس کنید، اما هیچ دردی نخواهید داشت.
مرحله 4: تکمیل عمل جراحی
در مرحله آخر جراحی لیزیک چشم، جراح دوباره فلپ قرنیه را در جای خود قرار می‌دهد و طی چند ساعت چشم شما شروع به بهبود می‌کند.
بازیابی
پس از انجام جراحی لیزیک چشم، پزشک دوباره چشمان شما را معاینه خواهد کرد. سپس می‌توانید به خانه بروید، هرچند تا مدتی اجازه رانندگی نخواهید داشت. پس از جراحی، ممکن است احساس ناراحتی مانند خارش، سوزش خفیف، یا افزایش ترشح اشک را تجربه کنید. این موارد بخشی از فرآیند بهبود است و موقتی خواهند بود.
برای اکثر افراد، بینایی در عرض هشت ساعت به حالت طبیعی برمی‌گردد و سپس به تدریج بهبود می‌یابد اما در برخی موارد، ممکن است بهبود بینایی طی چندین ماه کامل شود. جراح لیزیک چشم دستورالعمل‌های خاصی برای استراحت، مراقبت از چشم، سطح فعالیت و پیگیری‌های بعدی به شما خواهد داد. این دستورالعمل‌ها برای فرآیند بهبود و اثربخشی جراحی لیزیک چشم بسیار مهم خواهند بود. برای مثال بعد از عمل لیزیک چشم، استفاده از عینک آفتابی استاندارد برای محافظت از چشم‌ها در برابر نور خورشید و گرد و غبار توصیه می‌شود. زمان دقیق استفاده به توصیه پزشک معالج بستگی دارد، اما به طور کلی:
- در چند روز اول: برای محافظت از چشم‌ها به ویژه در برابر نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش، استفاده از عینک آفتابی استاندارد حتی در داخل خانه هم توصیه می‌شود.
- تا چند هفته: بسته به حساسیت چشم‌ها، ممکن است تا چند هفته بعد از عمل در محیط‌های بیرونی نیاز به استفاده از عینک آفتابی داشته باشید.
- عینک محافظ: شب‌ها تا یک هفته باید عینک محافظ بزنید تا در هنگام خواب به چشم‌های خود آسیب نزنید.
پزشک معالج بر اساس شرایط فردی شما دستورالعمل دقیقی خواهد داد. برای خرید عینک آفتابی استاندارد به صاپتیک استور مراجعه کنید.
خرید عینک افتابی صاپتیک استور
جراحی PRK ترنس اپیتلیال
اولین نوع جراحی لیزر برای اصلاح بینایی، جراحی PRK ترنس اپیتلیال (Photorefractive Keratectomy) است که در آن لایه اپیتلیال جلوی قرنیه به طور کامل با الکل برداشته می‌شود (تصور کنید مثل برداشتن پوست نازک از روی میوه باشد). سپس لیزر برای تغییر شکل قرنیه زیر این لایه استفاده می‌شود (مثل تغییر فرم سطح میوه با ابزار). با استفاده از روش‌های جدید “یک مرحله‌ای” ترنس اپیتلیال، به طور خودکار لایه اپیتلیال جلوی قرنیه قبل از اعمال لیزر اکسایمر برداشته می‌شود که به بهبود سریع‌تر منجر می‌شود.
مناسب برای: افراد با قرنیه‌های نازک، شرایط خاص قرنیه، ریسک بالای آسیب به فلیپ و افراد با نیاز به درمان سطحی
جراحی لیزیک چشم
اگر قرنیه چشم شما مانند یک لایه نازک و شفاف از پلاستیک باشد که به تغییر شکل نیاز دارد تا عملکرد بهتری داشته باشد، در جراحی لیزیک چشم:
- ابتدا یک پوشش نازک و شفاف از روی پلاستیک (قرنیه) با دقت جدا می‌شود. این مانند این است که شما یک لایه نازک از پوشش پلاستیکی را از روی سطح یک شیء بردارید.
- سپس با استفاده از لیزر، زیر آن پوشش را شکل می‌دهید تا سطح پلاستیک به شکل مناسب درآید. این مرحله شبیه به این است که شما سطح پلاستیک را به طور دقیق با ابزارهای خاص شکل می‌دهید.
- در نهایت، پوشش پلاستیکی که جدا شده بود، دوباره به جای خود برگردانده می‌شود و به طور طبیعی در جای خود می‌چسبد.
با این روش، شکل قرنیه بهبود می‌یابد و بینایی بهتر می‌شود، بدون اینکه پوشش نازک پلاستیکی که جدا شده بود آسیب ببیند.
در واقع در جراحی لیزیک چشم (Laser-Assisted In-situ Keratomileusis)، یک فلپ در قسمت جلوی قرنیه ایجاد می‌شود، سپس لیزر اکسایمر برای تغییر شکل قرنیه زیر فلپ استفاده شده و در نهایت فلپ دوباره در جای خود قرار داده می‌شود.
مناسب برای: افراد با مشکلات بینایی قابل تصحیح، با سن مناسب، با قرنیه‌های با ضخامت کافی، با نسخه بینایی ثابت
جراحی لازک
لازک (Laser-Assisted Sub-Epithelial Keratomileusis)یک روش است که در آن تنها سلول‌های اپیتلیال در قسمت جلوی قرنیه شما شل شده و به کنار منتقل می‌شوند. سپس لیزر اکسایمر برای تغییر شکل قرنیه استفاده می‌شود. پس از اعمال لیزر، لایه اپیتلیال شل شده دوباره بر روی سطح قرنیه قرار داده می‌شود.
تصور کنید که قرنیه چشم مانند یک پنجره شیشه‌ای است که نیاز به تمیز کردن دارد تا نور به درستی وارد چشم شود. در روش LASEK ابتدا لایه نازکی از “پوشش” (سلول‌های اپیتلیال) که روی شیشه است شل و به کنار منتقل می‌شود. مثل این است که پرده‌ای را از روی پنجره کنار می‌زنید. سپس، با استفاده از لیزر، سطح شیشه را صاف و تمیز از گرد و غبار می‌کنید. بعد از اینکه شیشه تمیز شد، پرده‌ای که کنار گذاشته بودید، دوباره به جای خود برگردانده می‌شود. در نهایت، پرده (لایه اپیتلیال) روی شیشه (قرنیه) قرار می‌گیرد و فرآیند بهبودی آغاز می‌شود.
مناسب برای: افرادی با قرنیه‌های نازک‌تر و مشکلات بینایی خفیف تا متوسط
جراحی PRK/LASEK هدایت شده با توپولوژی
نوعی از جراحی لیزر برای اصلاح بینایی شامل ثبت شکل (توپولوژی) قرنیه و اعمال سابلیمیناسیون سفارشی به قرنیه بر اساس شکل آن است.
- در این نوع جراحی لیزر ابتدا شکل دقیق قرنیه مانند تهیه نقشه‌ای از یک سطح با جزئیات دقیق ثبت می‌شود.
- سپس لیزر به طور خاص و مطابق با نقشه ثبت‌شده، به قرنیه شما تابانده می‌شود تا آن را به شکل مناسب درآورد.
جراحی کراتکتومی فوتوتراپیوتیک (PTK)
- در این جراحی ابتدا لایه نازک و بیرونی قرنیه (مثل لایه‌ای از پوست روی یک جسم) با استفاده از لیزر اکسایمر کاملاً برداشته می‌شود.
- سپس با استفاده از همان لیزر، سطح قرنیه که به دلیل زخم‌ها، فرسایش‌های مکرر یا نامنظمی‌ها آسیب دیده است، صاف و تنظیم می‌شود.
این روش شبیه به سمباده‌زدن سطح چوب برای اصلاح و صاف کردن آن است؛ ابتدا لایه‌های آسیب‌دیده را برمی‌دارید و سپس سطح را به طور دقیق صاف و هموار می‌کنید.
جراحی اپی لیزیک (EPI-LASIK)
در این روش، از یک ابزار شبیه به میکروکراتوم طراحی‌شده استفاده می‌شود تا یک فلپ نازک از اپیتلیوم قرنیه ایجاد کند. این کار با جدا کردن ملایم اپیتلیوم از لایه زیرین قرنیه بدون بریدن انجام می‌شود. در Epi LASIK، برخلاف LASEK، هیچ محلول الکلی برای شل کردن و برداشتن سطح اپیتلیوم استفاده نمی‌شود. اگر قرنیه‌های نازک دارید Epi-LASIK پیشرفته ممکن است بهترین انتخاب باشد.
مزیت
از بروز مشکلات احتمالی که در فرآیند ایجاد فلپ لیزیک چشم معمولی و همچنین در روند بهبودی فلپ ممکن است رخ دهد، جلوگیری می‌کند. Epi-LASIK در مقایسه با LASEK و PRK، می‌تواند بهبودی بینایی سریع‌تری را فراهم کند و ممکن است در عرض 4-3 روز بینایی شما بهبود یابد، در حالی که با PRK ممکن است 7 روز یا بیشتر طول بکشد و با LASEK معمولا 7-5 روز زمان می‌برد.
کاشت لنز
کاشت لنز (Implantable Collamer Lens) نوعی روش برای اصلاح بینایی است. این لنزها به طور دائم در داخل چشم قرار می‌گیرند. مواد لنز ICL شامل مقدار کمی کلاژن خالص شده و بقیه آن از ماده‌ای مشابه با آنچه در لنزهای تماسی نرم یافت می‌شود، ساخته شده است.
ویژگی‌های ICL:
- کاشت در داخل چشم: لنز ICL به طور مستقیم در داخل چشم، پشت عنبیه و در جلوی لنز طبیعی قرار داده می‌شود.
- مستقل از قرنیه: برخلاف لیزیک چشم و PRK که بر روی قرنیه تأثیر می‌گذارند، ICL به قرنیه آسیب نمی‌زند و به طور جداگانه عمل می‌کند.
- قابل برگشت: در صورت نیاز، لنزهای ICL می‌توانند برداشته شوند یا تغییر یابند.
مراحل جراحی
- پزشک یک برش کوچک در لبه قرنیه ایجاد می‌کند تا لنز EVO ICL را وارد کند.
- لنز EVO ICL به‌صورت تا شده است و از طریق برش کوچک ایجاد شده، وارد چشم می‌شود.
- پس از وارد کردن لنزEVO ICL، آن را به‌طور ایمن پشت عنبیه (قسمت رنگی چشم) و در جلوی لنز طبیعی چشم قرار می‌دهد. لنز EVO ICL برای شما یا دیگران قابل مشاهده نیست.
مناسب برای: افراد با قرنیه‌های نازک، یا افرادی که به دلایل خاصی نمی‌توانند از روش‌های جراحی لیزری استفاده کنند.
برای بیمارانی که نسخه‌های بسیار بالایی دارند، جراحی لیزیک چشم می‌تواند بخشی از درمان ترکیبی به نام بیوپتیکس باشد. بیوپتیکس یک روش نادر است که تنها توسط جراحان انکساری با آموزش‌های بسیار تخصصی قابل انجام می‌باشد، چرا که چند جراحی با هم ترکیب می‌شود. این تکنیک عمده خطای انکساری را با تعویض لنز انکساری یا لنز تماسی قابل کاشت اصلاح می‌کند. پس از جراحی، هر خطای انکساری باقی‌مانده کوچک می‌تواند با Z-LASIK پیشرفته اصلاح شود.
مدت زمان استراحت بعد از عمل لیزیک چشم
بعد از عمل لیزیک چشم، دوره بهبودی معمولاً سریع است، اما زمان دقیق استراحت به شرایط فردی و نوع فعالیت‌ها بستگی دارد. به طور کلی:
1. 24 تا 48 ساعت اول: توصیه می‌شود که پس از عمل حداقل یک تا دو روز کامل استراحت کنید و فعالیت‌های سنگین نداشته باشید.
2. بازگشت به کار: بسیاری از افراد می‌توانند ظرف 2 تا 3 روز به کارهای سبک بازگردند، به‌خصوص اگر کارشان شامل نگاه به مانیتور یا کارهای دفتری باشد. با این حال، اگر کار فیزیکی یا سنگین دارید، ممکن است نیاز باشد زمان بیشتری را استراحت کنید.
3. فعالیت‌های بدنی و ورزشی: معمولاً باید حداقل یک هفته از ورزش‌های سنگین، شنا و فعالیت‌های که ممکن است به چشم فشار وارد کند، خودداری کنید. برای ورزش‌هایی مثل شنا یا وزنه‌برداری، پزشک ممکن است تا 2 تا 4 هفته توصیه به اجتناب داشته باشد.
4. رانندگی: بیشتر افراد روز بعد از عمل می‌توانند رانندگی کنند، اما باید اطمینان حاصل شود که دیدشان به اندازه کافی بهبود یافته است.
5. استفاده از وسایل الکترونیکی: در 24 ساعت اول، بهتر است از استفاده از وسایل الکترونیکی مثل گوشی یا کامپیوتر خودداری کنید تا چشم‌ها استراحت کنند. پس از آن، می‌توانید به تدریج استفاده را افزایش دهید.
در نهایت، پزشک معالج شما بر اساس شرایط چشمتان توصیه‌های دقیق‌تری می‌دهد.
اهمیت استفاده از عینک آفتابی بعد از جراحی
استفاده از عینک آفتابی پس از جراحی چشم اهمیت بسیاری دارد و از جهات مختلف به فرآیند بهبودی کمک می‌کند. عینک آفتابی به عنوان یک محافظ اصلی برای چشم‌ها عمل می‌کند و آن‌ها را در برابر عوامل محیطی که می‌توانند به چشم آسیب برسانند، محافظت می‌نماید.
اولین و مهم‌ترین فایده عینک آفتابی این است که چشمان را از گرد و غبار ناشی از باد محافظت می‌کند. پس از جراحی، سطح چشم بسیار حساس و آسیب‌پذیر است و هر گونه ذرات معلق در هوا، مانند گرد و غبار، می‌تواند باعث تحریک و حتی عفونت شود. عینک به عنوان یک سد فیزیکی، مانع ورود این ذرات به چشم می‌شود.
همچنین، استفاده از عینک آفتابی از برخوردهای ناخواسته و غیرمنتظره که ممکن است توسط افراد، به‌ویژه کودکان خردسال ایجاد شود (ممکن است به صورت تصادفی دست خود را به صورت فردی که جراحی کرده نزدیک کند)، جلوگیری می‌کند.
علاوه براین عینک آفتابی به عنوان یک مانع از ورود باکتری‌ها یا ویروس‌ها به چشم خصوصا در محیط‌هایی که احتمال عفونت بیشتر است، جلوگیری می‌کند.
پس از جراحی چشم (مانند جراحی لیزیک، PRK، یا آب مروارید)، استفاده از عینک آفتابی برای محافظت از چشم‌ها اهمیت زیادی دارد. مدت زمان توصیه شده برای استفاده از عینک آفتابی پس از جراحی چشم به نوع جراحی و توصیه پزشک معالج بستگی دارد، اما به‌طور کلی می‌توان موارد زیر را در نظر گرفت:
پس از جراحی لیزیک یا PRK: معمولاً توصیه می‌شود که برای چند هفته اول به ویژه هنگام خروج از خانه و قرار گرفتن در معرض نور خورشید، از عینک آفتابی استفاده شود. این کار به محافظت از چشم‌ها در برابر نور شدید، گرد و غبار و باد کمک می‌کند.
پس از جراحی آب مروارید: استفاده از عینک آفتابی در چند هفته اول پس از جراحی ضروری است، زیرا چشم‌ها در این دوران نسبت به نور حساس‌تر هستند.
بنابراین، استفاده از عینک آفتابی پس از جراحی چشم نه تنها برای محافظت در برابر نور خورشید، بلکه به‌عنوان یک ابزار کلیدی برای حفاظت از چشم در برابر گرد و غبار، ضربه، تروما و عفونت‌ها ضروری است. برای اطمینان از بهترین محافظت، می‌توانید عینک‌های آفتابی با فاکتورهای حفاظتی متنوع و کیفیت بالا را از فروشگاه صاپتیک استور تهیه کنید، که گزینه‌های مختلفی را متناسب با نیازهای شما ارائه می‌دهد.
چه کسانی برای لیزر چشم مناسب هستند؟
- عوامل کلیدی مؤثر بر انتخاب کاندیدای مناسب برای جراحی لیزر چشم عبارتند از:
- سلامت چشم و بینایی
- نسخه بینایی باید برای حداقل یک سال ثابت بوده باشد.
- شرایط قابل اصلاح شامل نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است.
- سن و سلامت عمومی
- حداقل سن مورد نیاز 18 سال است.
- سلامت عمومی خوب بسیار حیاتی است.
- افراد استفاده‌کننده از لنزهای تماسی
- استفاده از لنزهای تماسی باید برای مدت زمان مشخصی قبل از جراحی قطع شود.
لیزیک چشم برای چه کسانی مناسب نیست؟
- افراد با چشم‌های خشک
- افراد با برخی عفونت‌های چشمی مثل تبخال چشم
- افراد با قرنیه نازک یا نامنظم
- افراد با نسخه چشم ناپایدار
- خارج بودن نسخه چشم از محدوده ایمن برای درمان
تصحیح بینایی با لیزر با تغییر شکل قرنیه برای بهبود تمرکز انجام می‌شود. همان‌طور که لیزر قرنیه را تغییر شکل می‌دهد، از ضخامت آن نیز کاسته می‌شود. قرنیه به حداقل ضخامت مشخصی نیاز دارد تا بتواند شکل خود را حفظ کند. این ضخامت در افراد مختلف متفاوت است. برای نزدیک‌بینی (میوپیا)، حد مجاز ایمن معمولا حدود -8 تا -10 دیوپتر و برای دوربینی (هایپروپیا)، حد مجاز ایمن حدود +4 تا +6 دیوپتر است. جراح شما چشمانتان را ارزیابی می‌کند و به شما می‌گوید که آیا نسخه چشمی شما در محدوده ایمن برای درمان قرار دارد یا خیر.
عوارض احتمالی لیزیک چشم
- درد یا ناراحتی چشم
- خشکی چشم
- دید مه‌آلود، تار یا غبارآلود
- خارش، خشکی و دیگر علائم خشکی چشم
- درخشندگی
- هاله‌ها (حلقه‌ها) یا تابش‌های ستاره‌ای اطراف چراغ‌ها
- دو بینی
- کاهش توانایی دید در نور کم
- حساسیت به نور
- لکه‌های کوچک صورتی یا قرمز خون روی سفیدی چشم که به مرور زمان از بین می‌روند
این عوارض جانبی معمولاً موقتی هستند. در تعداد کمی از بیماران، برخی از این عوارض ممکن است دائمی باشند.
مراقبت‌های بعد از جراحی چشم
- استفاده از قطره‌های چشمی
- استفاده از عینک آفتابی
- استراحت کافی
- اجتناب از لمس یا مالیدن چشم‌ها
- استفاده از محافظ چشم
- پرهیز از ورود آب به چشم‌ها
- اجتناب از آرایش چشم
- پرهیز از فعالیت‌های سنگین
- مراجعات منظم به پزشک
- پرهیز از نور مستقیم خورشید
- پرهیز از خیره شدن به صفحه گوشی یا رایانه
- رعایت بهداشت چشم
- اجتناب از شنا به مدت 3 هفته
- استفاده از عینک آفتابی
جراحی لیزیک چشم چقدر ایمن است؟
در حال حاضر میلیون‌ها جراحی لیزیک چشم به‌طور ایمن در سطح جهانی انجام شده است. در واقع، جراحی لیزیک چشم اکنون رایج‌ترین روش جراحی اختیاری برای بزرگ‌سالان در دنیای غرب است. فناوری‌های جدید لیزیک چشم به این معنی است که مشکلات ناشی از جراحی بسیار نادر است. با این حال، مانند هر عمل جراحی دیگری، درصد کمی از ریسک وجود دارد. بنابراین، مهارت و آموزش جراح برای اطمینان از انجام صحیح و بدون مشکل جراحی بسیار مهم است.
منبع
https://www.youtube.com/watch?v=tl2jYGyHuGc
A LASIK Procedure – A Complete Guide