نمره عینک طبی چیست؟
چشمان شما معمولا مانند یک دوربین میمانند، به این شکل که نور وارد چشم شما، یا لنز دوربین شده، و سپس چشم باید نور را در قسمت پشتی چشم به صورت متمرکز منعکس کند که این قسمت رتینا نام دارد، یا در دوربین، به عنوان سنسور آن شناخته میشود.
وقتی نور به خوبی روی رتینا متمرکز نشود، این سبب میشود دو حالت اتفاق بیوفتد:
نور در قسمت جلوتر و یا عقبتر از رتینا متمرکز شود که در نهایت سبب میشود چشم شما اجسام را خارج از فوکس (به صورت تار) ببیند.
وقتی چشمان شما کاملا سالم باشند، نور را به صورت کاملا دقیق روی رتینا متمرکز میکنند، که سبب میشود همه چیز را به خوبی ببینید. وقتی که چشمان شما نتوانند به خوبی نور را روی رتینا متمرکز کنند، ما از عینکها و لنزهای طبی استفاده میکنیم تا بتوانیم نور را به درستی روی رتینا متمرکز کنیم؛ که در نهایت بتوانیم به خوبی ببینیم.
چگونه نسخه عینک طبی خود را بخوانیم؟
نمره عینک طبی به ما میگوید که دقیقا لنز با چه قدرتی برای حل مشکل نیاز است. به طور کلی 3 مشکل اساسی به دلیل عدم فوکس دقیق میتواند ایجاد شود:
- دوربینی
- نزدیکی بینی
- آستیگمات
معمولا نسخه یک عینک طبی مانند عکس زیر بوده و شامل مواردی است که در ادامه توضیح میدهیم:
در ابتدا O.D را مشاهده میکنید، که مخفف کلمه Oculus Dexter است.
در ردیف دوم O.S مخفف کلمه Oculus sinister نیز مشاهده میشود.
این کلمات یک تعریف لاتین برای چشم چپ و راست هستند.
چشم راست: O.D
چشم چپ: O.S
پس از آن اعدادی را مشاهده میکنید که در رده Sphere قرار گرفتهاند. این بخش شدت و نمره چشم شما را نشان میدهد.
فرق نمرههای مثبت و منفی چشم چیست؟
نمره مثبت به معنی دوربینی است و نمره منفی به معنای نزدیک بینی است. هرچقدر این عدد بزرگتر باشد (از صفر دور شود)، ضعف و مشکل بینایی شما شدید تر است. این عداد بر واحد دیوپتر Dioptre است که به عنوان یک واحد اندازه گیری برای عدسی استفاده میشود. این واحد فاصله کانونی تعیین میکند که عدسی شما باید چقدر قوی باشد تا بهترین دید را برایتان فراهم کند. ساخت و تایین آن معمولا بر پایه 0.25 است. پس در ابتدا 0.25 را داریم و سپس 0.50، پس از آن 0.75 و به همین شکل ادامه پیدا میکند (در سمت مثبت یا منفی).
گاهی اوقات ممکن است کلمه PL را در نسخه ببینید که مخفف کلمه Plano و به معنی 0 است. پس در این حالت آن چشم شما هیچ مشکل بینایی ندارد.
دومین بخش از نسخه نمره عینک طبی چشم شما، Cyl مخفف Cylinder است. این بخش شدت آستیگمات است که همیشه یک علامت منفی در جلوی آن وجود دارد. ممکن است در بعضی نسخهها علامت مثبت در جلوی این اعداد باشد اما مفهوم آن همچنان یکسان بوده و تفاوتی از بابت معنایی ندارد.
آستیگمات زمانی اتفاق میافتد که حالت چشم شما کمی غیر معمولی است. پس به جای اینکه قرنیه چشم شما کروی باشد، بیشتر شبیه یک توپ فوتبال یا توپ راگبی است. این باعث میشود که نور در بخشهای مختلف از رتینا متمرکز شود که سبب تار دیدن یا اعوجاج بینایی میشود.
تاثیر این مشکل معمولا در نگاه کردن به نور در مکانهای تاریک مثلا در شب بیشتر دیده میشود. آنجا که نور کِش آمده است و یا حالت ستاره مانند دارد.
مشکل آستیگمات نیز به کمک عینک طبی حل میشود، و همه افراد این مشکل را ندارد پس ممکن است این بخش در نسخه شما خالی باشد. آستیگمات نیز با واحد Dioptre اندازه گیری میشود که بر پایه 0.25 افزایش مییابد.
پس از آن به Axis میرسیم که دومین بخش مشکل بینایی آستیگمات است. این بخش به شما میگوید که در چه زاویهای حالت قرنیه شما تغییر کرده است پس به واسطه آن میدانیم که مشکل از کدام زاویه است و آن را برای لنز طبی در نظر میگیریم.
پس سه مورد اولیه در نسخه نمره عینک طبی شما، مشکلات بینایی در فواصل را بیان میکنند. که برای فعالیتهایی مانند نگاه کردن تلویزیون یا رانندگی اهمیت بالایی دارند. بخش بعدی Add مخفف Addition است. این یک بخش اصلاحی اضافه مورد نیاز برای فعالیتهایی مانند کار کردن در فاصله کم یا خیلی نزدیک است. این میتواند وابسته به Presbyopia یا همان پیرچشمی باشد که ما امکان بینایی و فوکس دقیق را بخاطر افزایش سن از دست میدهیم. این مشکل معمولا بعد از 40 سالگی اتفاق میافتد. اما این بخش برای کودکان و افراد جوان هم در صورت مشکل دوبینی (هنگامی که اجسام و … را دوتایی میبینید) ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. به این معنی که چشمان آنها به خوبی فوکس نمیکند و یا در فاصله بسیار نزدیک نمیتوانند به خوبی ببینند.
این عدد به بخش دید فواصل نیز اضافه میشود؛ که در نهایت ممکن است لنزهای مخصوصی مانند تدریجی برای شرایط مختلف مانند خواندن، دید بسیار نزدیک و … برای شما در نظر گرفته شود.
یک بخش نهایی در نسخه نمره عینک طبی وجود دارد که معمولا زیاد از آن استفاده نمیشود و آن Prism است. این بخش برای افرادی است که مشکل انحراف چشم، مشکلات عصبی، دو بینی و … دارند. دوبینی همانطور که از اسمش مشخص است، باعث میشود همه چیز را دوتایی ببینید؛ اما در واقع باید یکی باشد. Prism کمک میکند تا مشکل انحراف چشم، دوبینی و … به واسطه انتقال صحیح نور به رتینا حل شود.
اعداد در اینجا زاویه منشوری (Prism) را مشخص میکند. که شامل BD-BU-BI-BO است. اینها مخفف زاویه انحراف چشم هستند.
- BD = Base Down = به پایین
- BU = Base Up = به بالا
- BI = Base In = به داخل
- BO = Base Out = به بیرون
در نسخه نمره عینک، یک بخش دیگر به نام PD وجود دارد که به معنی فاصله بین مرکز دوچشم شماست که برای انتخاب فریم اهمیت بالایی دارد.
زیرا به این واسطه میتوانید مطمعن شوید که فریم و لنزها دقیقا در مرکز چشم شما قرار دارند. این بخش ممکن است در نسخه چشم شما نباشد چراکه به صورت دلخواه اندازهگیری میشود. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که نمره چشم عینک طبی شما همان نمره لنز تماسی نیست، برای لنزهای تماسی یک سری اعداد دیگر وجود دارند که باید در نظر گرفته شود و این موارد در عینکها وجود ندارد.
این موارد شامل:
- برند و کارخانه سازنده لنز: نکته مهمی که باید در نظر گرفت این است که حتی اگر تمام مقادیر دیگر یکی باشند، نباید از لنز با برند متفاوت استفاده کنید.
- در بخش BC اعداد با واحد میلی متر را مشاهده میکنید که مقدار خمیدگی لنز تماسی است. این به شما میگوید که لنز چقدر صاف و یا خمیده است. اگر شیب و مقدار خمیدگی خیلی زیاد باشد برای چشمانتان آزاردهنده خواهد بود. چراکه از ورود اکسیژن به چشم جلوگیری کرده و سبب ایجاد مشکلات فراوانی میشود. همچنین اگر لنز تماسی خیلی صاف باشد، به سادگی سر میخورد و سبب میشود از روی قسمت مرکزی جابهجا شود و دید شما کاهش پیدا کند. پس باید میزان خمیدگی کاملا دقیق و به اندازه باشد.
- بخش بعدی DIA است که مشخص میکند لنز چقدر گسترده است و این سایز با واحد میلی متر نیز مشخص میشود. سایز DIA لنز باید به اندازهای باشد که قرنیه را پوشش دهد و بخش جلویی چشم کاملا پوشیده شود. علاوه بر آن لازم است که لنز چند میلیمتر بزرگتر از سایز قرنیه باشد چراکه اگر کوچک باشد، به خوبی قرنیه را پوشش نمیدهد و ممکن است اطراف لنز به قرنیه چشم آسیب برساند.
سوالات متداول:
1- تفاوت نمره چشم مثبت و منفی چیست؟
هرچقدر نمره چشم از 0 دور شود، چشم شما ضعیفتر بوده و به لنز قویتری نیاز دارد.
نمره چشم مثبت به این معنی است که در بخش نزدیک بین چشم خود مشکل دارید. در واقع چشم شما دور را خوب میبیند.
نمره چشم منفی به به این معنی است که در بخش دوربین چشم خود مشکل دارید. در واقع چشم شما نزدیک را خوب میبیند.
2- تفاوت علامت مثبت و منفی در بخش آستیگمات نسخه چشم چیست؟
تفاوتی در این مورد وجود ندارد. هر دو یک مفهوم را ارائه میدهند.
3- آیا میتوان از نسخه نمره عینک طبی برای لنز تماسی استفاده کرد؟
خیر، نسخه عینک طبی با لنز تماسی کاملا متفاوت است.
4- آیا میتوان از لنز تماسی با مشخصات مشابه و حتی یکسان، اما با برند متفاوت استفاده کرد؟
خیر، پزشک شما با توجه به نوع قرنیه، حساسیتهای زیادی را در نظر گرفته و بهترین نوع لنز که مناسب چشم شماست را معرفی میکند. به همین دلیل در صورت استفاده از برند متفاوت ممکن است به چشم شما آسیبهای فراوانی وارد شود.
تشکر از معلومات مفید شما. سوال داشتم که چرا در شماره +2 در فاصله دور نیز درست میبینم. آیا این شماره برای استفاده فاصله دور استفاده نمایم؟؟
سلام خواهش میکنم . اگر در نسخه چشم پزشکی شما عدد 2+ ذکر شده به این معنیه که نزدیک بین شما ضعیفه و شما در دید فواصل دور مشکی ندارید.