با پیشرفت تکنولوژی در زمینه چشمپزشکی، استفاده از لنز طبی به عنوان یک راهکار فراگیر برای تصحیح و اصلاح عیوب بینایی افراد به شدت گسترش یافته است. این لنزها، از نظر طراحی و مواد ساخت متنوع بوده و انواع مختلفی دارند که متناسب با نیازهای مختلف افراد برای بهبود بینایی، انتخاب میشوند. از لنزهای نرم برای تصحیح دوربینی و نزدیکبینی گرفته تا لنزهای سخت نفوذپذیر برای موارد دائمی، این ابزارها دستاوردهای قابل توجهی را در حوزه بهبود بینایی به ارمغان آوردهاند. در این راهنما از صاپتیک استور، به بررسی انواع لنزهای طبی و کاربردهای آنها، همچنین نکات مهم مراقبت از این لنزها خواهیم پرداخت؛ همراه ما باشید.
لنز طبی چیست؟
لنز طبی، عدسی است که بر روی قرنیه چشم قرار میگیرد و برای تصحیح عیوب بینایی مانند دوربینی، نزدیکبینی و آستیگماتیسم استفاده میشود. این لنزها عموماً بسیار نازک هستند و توانایی عبور اکسیژن را دارند؛ این ویژگی اهمیت زیادی برای سلامت قرنیه چشم دارد. به طور کلی، استفاده از عینک به عنوان اولین راه حل برای افراد با مشکلات بینایی پیشنهاد میشود، اما برخی افراد نمیتوانند به راحتی از عینک استفاده کنند؛ به عنوان مثال، ورزشکاران حرفهای یا افراد با حرکات فعال و همچنین افرادی که دچار قوز قرنیه هستند، بهتر است از لنز طبی به جای عینک استفاده کنند.
بیشتر بخوانید: نگاهی به فناوری لنز تماسی در سال ۲۰۲۲
انواع لنز طبی
انواع لنز طبی به دو دسته کلی زیر تقسیم میشود:
لنز طبی سخت:
- لنز سخت استاندارد:
- این لنزها قادر به انتقال اکسیژن نیستند و نسبت به اکسیژن نفوذپذیری ندارند.
- برای استفاده از اکسیژن، قرنیه چشم باید دائماً اشک تولید کند و با پمپاژ عمل پلک زدن این امر انجام میشود.
- از محلول نرمکننده روی قرنیه برای قرار دادن این لنزها استفاده میشود.
- قیمت مناسب و نگهداری آسان از مزایای این لنزهاست، اما تاری دید و نارسایی اکسیژن به بدن از عیوب این نوع لنز طبی محسوب میشود.
- لنز سخت نافذ اکسیژن:
- این لنزها به راحتی اکسیژن را منتقل کرده و برای افراد با مشکل قوز قرنیه مناسب است.
- این لنزها طراحی شدهاند تا مشکلات لنزهای سخت نفوذ ناپذیر را برطرف کنند.
- مناسب برای افراد دارای مشکلات قوز قرنیه.
لنز طبی نرم:
- لنز طبی نرم:
- این لنزها از مواد پلاستیکی به جای مواد سخت استفاده میکنند.
- قابلیت جذب آب نمک موجود در اشک را دارند و به عنوان لنزهای آب دوست یا هیدروفیل شناخته میشوند.
- به دلیل انعطاف مناسب، استفاده از آنها راحتتر است.
- این لنزها به عنوان جدیدترین نسل لنزها محسوب میشوند و به دلیل طبیعیتر بودن مورد توجه قرار گرفتهاند.
کاربردهای لنز طبی
لنزهای طبی برای تصحیح و اصلاح عیوب بینایی و مشکلات چشمی استفاده میشوند. کاربردهای اصلی این لنزها عبارتند از:
- تصحیح عیوب بینایی: استفاده از لنزهای طبی به عنوان راهکار اصلی برای تصحیح دوربینی، نزدیکبینی، آستیگماتیسم و دیگر عیوب بینایی کاربرد دارد.
- تصحیح آستیگماتیسم: برای افرادی که دارای آستیگماتیسم هستند، لنزهای طبی مخصوص به کار میرود تا این نوع عیب بینایی تصحیح شود.
- استفاده در موارد قوز قرنیه: افراد با مشکلات قوز قرنیه نیز ممکن است از لنزهای طبی خاصی برای بهبود بینایی خود استفاده کنند.
- استفاده در موارد تحرک بالا: برخی از لنزهای طبی برای افرادی مناسب هستند که به دلیل فعالیتهای ورزشی یا تحرک بالا نمیتوانند از عینک طبی استفاده کنند.
- استفاده در موارد حساسیت به عینک: افرادی که به دلیل حساسیت یا ناراحتی از عینک معمولی استفاده نمیکنند، بهتر است به جای آنها از لنز طبی استفاده کنند.
- تصحیح اختلالات دید شبانه: برخی از لنزهای طبی طراحی شدهاند تا به افراد کمک کنند که در شرایط نور کمتر، مانند دید در شب، بتوانند بهتر ببینند.
- استفاده پس از عمل جراحی چشم: در بعضی از موارد پس از عمل جراحی چشم، لنزهای طبی به عنوان جزءی از برنامه درمانی مورد استفاده قرار میگیرند.
با توجه به نوع عیوب بینایی و نیازهای هر فرد، متخصصان چشمپزشکی میتوانند نوع مناسبی از لنزهای طبی را توصیه کنند.
لنز طبی برای چه افرادی مناسب است؟
افرادی که با مشکلات بینایی مانند نزدیکبینی یا دوربینی روبرو هستند، میتوانند از لنزهای سافت یا لنزهای طبی نرم استفاده نمایند. همچنین، افرادی که به آستیگماتیسم مبتلا هستند و میزان آستیگماتیسم آنها حداکثر تا یک است (به صورت مثبت یا منفی فرق نمیکند)، میتوانند از لنز طبی نرم بهرهمند شوند و این برای آنها مشکلی ایجاد نخواهد کرد. در شرایطی که نمره آستیگماتیسم بین 1.25 تا 2 باشد، بهتر است از لنز طبی نرم با نظر چشمپزشک استفاده کنید. اگر آستیگماتیسم بیشتر از نمره 2 باشد، بهتر است از لنز طبی سخت یا سافت توریک استفاده کنید. همچنین، برای افرادی که قوز قرنیه دارند، استفاده از لنز سخت نفوذپذیر نیز گزینه مناسبی است.
بیشتر بخوانید: آموزش تصویری گذاشتن لنز و برداشتن لنز چشم + ۷نکته گذاشتن لنز
مزایا و معایب لنز طبی
لنز طبی مانند عینک دارای مزایا و معایبی هست که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
مزایا:
- تصحیح دقیق بینایی: لنزهای طبی قابلیت تصحیح دقیق و موثری را برای عیوب بینایی مانند دوربینی، نزدیکبینی و آستیگماتیسم فراهم میکنند.
- راحتی در استفاده: لنزهای نرم به دلیل انعطاف پذیری و قابلیت تطابق با سطح چشم، راحتتر استفاده میشوند.
- مناسب برای ورزشکاران: افراد فعال و ورزشکاران ممکن است به دلیل نیاز به حرکت آزاد و بدون مانع، از لنزهای طبی به جای عینک استفاده کنند.
- دید وسیعتر: لنز طبی، به کاربر امکان میدهد دید گستردهتری نسبت به عینک داشته باشد، زیرا لنز در تماس مستقیم با چشم قرار دارد.
معایب:
- نیاز به مراقبتهای ویژه: لنزهای طبی نیازمند مراقبتهای خاص و استفاده صحیح هستند. عدم رعایت این موارد میتواند به عوارض چشمی منجر شود.
- هزینه بالاتر نسبت به عینک: هزینه خرید لنز طبی و مراقبت از آنها به طور کلی بیشتر از هزینه عینک معمولی است.
- ممکن است برای بعضی افراد نامطلوب باشد: برخی از افراد ممکن است احساس نامطلوبی نسبت به لنزهای طبی داشته باشند یا نتوانند با آنها سازگاری پیدا کنند.
- خطر عفونت: عدم رعایت بهداشت در استفاده از لنزهای طبی میتواند خطر عفونت چشمی را افزایش دهد.
- محدودیت در استفاده پایدار: لنزهای نرم معمولاً برای چند ساعت استفاده مناسب هستند و نیاز به تعویض دارند که ممکن است فعالیت افراد را در طولانی مدت محدود کنند.
نحوه مراقبت از لنز طبی
مراقبت صحیح از لنز طبی بسیار مهم است تا سلامت چشمها حفظ شود. در زیر به نحوه مراقبت از لنزهای طبی اشاره خواهیم کرد:
- شستشو و آبکشی دستها:
همیشه قبل از لمس یا قرار دادن لنزها، دستها را با آب و صابون بشویید و خوب آبکشی کنید. استفاده از مواد ضدعفونی کننده دست نیز توصیه میشود.
- قرار دادن و خارج کردن دقیق لنز:
لنزها را با دقت درون چشم قرار دهید و خارج کنید تا از خراشیدگی یا آسیب به چشم جلوگیری شود.
- استفاده از محلولهای مناسب:
از محلولها و مواد شستشوی مخصوص لنز طبی استفاده کنید. از آبهای تصفیهشده یا محلولهای نمکی نیز میتوانید استفاده کنید.
- نگهداری در محفظه خود:
هنگامی که از لنزها استفاده نمیکنید، آنها را در محفظه خود قرار دهید. محفظه باید تمیز و پر از محلول نگهداری باشد.
- تعویض به موقع محلولها:
محلولهای نگهداری را مطابق دستورات تولید کننده تعویض کنید و از استفاده از محلولهای منقضی یا آلوده پرهیز کنید.
- اجتناب از تماس با آب:
هنگام استحمام یا شستن صورت، از تماس لنزها با آب اجتناب کنید. آب میتواند تا حدودی باعث تغییر شکل لنز شده و بر روی چشم تأثیرگذار باشد.
- پاک کردن دقیق لنز طبی:
برای پاک کردن لنزها از ابزارهای مناسب استفاده کنید و تمیزکاری را با دقت انجام دهید.
- استفاده روزانه:
در صورت استفاده از لنزهای یکبار مصرف، آنها را فقط برای یکبار استفاده کنید و هر بار از لنز جدید استفاده نمایید.
- پیروی از نکات پزشکی:
هر چهار ماه یک بار حتماً به چشمپزشک مراجعه کرده و وضعیت چشمهای خود را بررسی کنید.
با رعایت این نکات، میتوانید از سلامت چشمهای خود مطمئن شده و به صورت بهتری از لنز طبی خود استفاده کنید.
لنز طبی چه مدت میتواند در چشم بماند؟
لنزهای طبی، بستگی به نوع ویژگیهای آنها، میتوانند به صورت موقت یا دائمی در چشم بمانند. لنزهای طبی نرم که برای تصحیح دوربینی، نزدیکبینی یا آستیگماتیسم استفاده میشوند، به طور معمول روزانه یا ماهانه تعویض میشوند. لنزهای یکبار مصرف نیز در هر استفاده تعویض میشوند. به عنوان مثال، لنزهای نرم روزانه معمولاً برای یک روز استفاده میشوند و پس از اتمام روز باید دور انداخته شوند. لنزهای ماهانه یا دوماهانه نیز بستگی به نوع و توصیه تولید کننده، مدت زمان استفاده متفاوتی دارند و پس از آن باید تعویض شوند.
در مواردی که لنزها برای اصلاح عیوب چشمی دائمی نصب میشوند، مانند لنزهای سافت توریک یا لنزهای سخت نفوذپذیر، ممکن است به مدت مدیدی در چشم بمانند. در هر صورت، حتماً باید به توصیهها و نکات مراقبتی توجه شود تا از چشمهای خود محافظت کرده و مدت زمان استفاده از لنز طبی مطابق با راهنمای تخصصی تعیین شود.
جمع بندی
در نهایت، لنز طبی یک راه حل موثر برای تصحیح و اصلاح مشکلات بینایی افراد است. از لنزهای نرم یا سافت برای تصحیح دوربینی، نزدیکبینی و آستیگماتیسم تا لنزهای سخت نفوذپذیر یا سافت توریک برای موارد دائمی، این ابزارها با تنوع ویژگیها به نیازهای مختلف افراد پاسخ میدهند. مراقبت منظم، استفاده از محصولات مناسب و مشاوره با چشمپزشک، عوارض بینایی را بهبود بخشیده و سلامت چشم را به همراه دارد. هر فرد بر اساس نیازهای خود و نوع عیب بینایی، میتواند از انواع مختلف لنزهای طبی بهرهمند شده و با رعایت نکات مراقبتی، تجربه بهتری در استفاده از لنز طبی داشته باشد.