در این مقاله به بررسی آستیگماتیسم چشم و انواع آن، علائم، تفاوت با ضعیفی چشم و نحوه تشخیص و درمان آن می‌پردازیم. یکی از شایع‌ترین مشکلات بینایی آستیگماتیسم است که بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند. این عارضه ناشی از ناهنجاری در شکل قرنیه یا لنز چشم است و می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. افرادی که از آستیگماتیسم چشم رنج می‌برند، ممکن است با تاری دید مواجه شوند که نتیجه آن اختلال در فعالیت‌های روزمره مانند خواندن، رانندگی و حتی استفاده از وسایل دیجیتال است. البته مهمترین نکته مراجعه به پزشک متخصص یا کارشناس اپتومتری برای تشخیص آستیگماتیسم و درمان آن می باشد. برای رزرو بینایی سنجی در اصفهان و رزرو بینایی سنجی در تهران کلیک کنید. در ادامه، به بررسی آستیگماتیسم چشم و جزئیات مربوط به آن می‌پردازیم.
آستیگماتیسم چیست؟
آستیگماتیسم یکی از شایع‌ترین مشکلات بینایی است. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که یکی از قسمت‌های چشم، مانند قرنیه یا لنز، به طور کامل گرد نیستند و کمی تغییر شکل یافته‌اند. به همین دلیل، نور به طور نامنظم در داخل چشم خم می‌شود و این باعث تاری دید و غیرواضح بودن آن می‌شود. خوشبختانه آستیگماتیسم چشم یک بیماری نیست، بلکه یک وضعیت است و می‌توان آن را با عینک، لنزهای تماسی و حتی جراحی‌های چشمی مانند لیزیک اصلاح کرد.
خدمات بینایی سنجی
معاینه چشم با تجهیزات مدرن کامپیوتری توسط اپتومتریست مجرب همراه با تجویز عینک، درمان تنبلی چشم و ساخت تخصصی عدسی عینک با دستگاه‌های پیشرفته. برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت بینایی سنجی روی دکمه زیر کلیک کنید.
نوبت رایگان بگیر!
برای دریافت نوبت رایگان بینایی سنجی شماره خود را وارد کنید.
فیلد های "(ضروری)" اجباری هستند
آستیگماتیسم چشم منظم
آستیگماتیسم چشم منظم زمانی اتفاق می‌افتد که چشم به‌طور کامل منحنی نیست. به‌جای اینکه مانند یک توپ بسکتبال گرد باشد، شکل یک توپ فوتبال را دارد. این موضوع اغلب منجر به تار دیدن می‌شود.
آستیگماتیسم چشم نامنظم
زمانی که نور از قرنیه‌ای با آستیگماتیسم عبور می‌کند، به‌طور نامنظم در داخل چشم متمرکز شده و باعث می‌شود بینایی ما نه تنها تار و کدر باشد، بلکه ممکن است تحریف شده نیز به نظر برسد. این وضعیت شبیه به آینه‌های سرگرمی است که همه‌چیز را به صورت عجیب و غریب و وارفته نشان می‌دهد. بیشتر ما با مقداری آستیگماتیسم در قرنیه به دنیا می‌آییم که ممکن است در ماه‌های اولیه زندگی تغییر کند، اما معمولا بعد از آن برای باقی عمر تثبیت می‌شود.
خرید عینک طبی صاپتیک استور
آستیگماتسیم عدسی یا لنتیکولار (lenticular)
این نوع آستیگماتیسم چشم معمولا در طول زندگی ما تغییر می‌کند؛ اول در دوران نوجوانی، که به دلیل فشار بصری بیشتر، و دوم در سال‌های بالاتر، وقتی که لنز چشم که به طور طبیعی نرم و انعطاف‌پذیر است با افزایش سن، سفت می‌شود. این تغییرات به شکل لنز داخل چشم مربوط می‌شود.
علائم چشم آستیگمات
شایع‌ترین علامت آستیگماتیسم، بینایی تار است. این مشکل همچنین باعث می‌شود دیدن جزئیات اشیاء، مانند کلمات چاپ شده روی منو در مقابل شما یا حروف روی تابلوهای راه دور، دشوار شود.
دیگر علائم آستیگماتیسم چشم شامل موارد زیر است:
– دیدن درخشش یا هاله دور نورها
– تنگ کردن چشم‌ها برای دیدن واضح‌تر
– سردرد
– خستگی
– فشار چشم
فرق ضعیفی چشم با آستیگمات چشم
در حالی که هر دو وضعیت مشابه هستند و می‌توانند بر بینایی تأثیر بگذارند، اما تفاوت‌های کلیدی دارند که عبارتند از:
شکل چشم
هر دو وضعیت زمانی رخ می‌دهند که شکل چشم غیرعادی است. با این حال، شکل آن‌ها متفاوت است. آستیگماتیسم ناشی از تغییر شکل قرنیه یا لنز است. معمولا قرنیه بیشتر شبیه به شکل توپ فوتبال است تا گرد.
نزدیک بینی زمانی اتفاق می‌افتد که طول کل چشم بیشتر از حد طبیعی باشد یا اینکه انحنای قرنیه (سطح جلویی چشم) به‌قدری منحنی شکل باشد که نتواند نور را به‌درستی بر روی شبکیه (پرده حساس به نور در انتهای چشم) متمرکز کند. در نتیجه، اشیاء دور به‌وضوح دیده نمی‌شوند و تصویر آن‌ها تار می‌شود.
مسائل بینایی
آستیگماتیسم چشم می‌تواند باعث تاری دید برای اشیاء نزدیک نیز شود. فردی که دچار نزدیک‌بینی است ممکن است یا نزدیک‌بینی شدید یا نزدیک‌بینی پاتولوژیک داشته باشد. (این اصطلاحات به انواع نزدیک‌بینی اشاره دارند که در آن فرد دارای ریسک بالاتری برای عوارض چشمی است).
شدت
این شرایط بسته به اینکه وضعیت خفیف یا شدید است، می‌توانند به‌طور متفاوتی بر افراد تأثیر بگذارند. با این حال، نزدیک‌بینی شدید و نزدیک‌بینی پاتولوژیک معمولا خطرات بیشتری برای بینایی و سلامت چشم دارند.
بیشتر بخوانید: اصطلاحات چشم پزشکی + 11 اصطلاح رایج
آستیگماتیسم چشم در کودکان
آستیگماتیسم چشم در نوزادان شایع است و معمولا به‌طور طبیعی تا یک سالگی برطرف می‌شود. کودکانی که به نزدیک‌بینی یا دوربینی مبتلا هستند، بیشتر در معرض آستیگماتیسم قرار دارند. تشخیص ندادن آستیگماتیسم چشم در کودکان می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در مدرسه شود که ممکن است معلمان یا والدین به اشتباه آن را نشانه‌ای از ناتوانی یادگیری تعبیر کنند. برخی از کودکان کوچک حتی اگر علائمی را تجربه کنند، ممکن است ندانند که مشکلی در بینایی‌شان وجود دارد. اگر متوجه شدید که فرزندتان چشم‌هایش را تنگ می‌کند، چشم‌هایش را می‌مالد یا به طور مکرر دچار سردرد می‌شود، به یک متخصص چشم مراجعه کنید.
نمره چشم آستیگمات
میزان آستیگماتیسم چشم به‌صورت عددی در نسخه تجویز شده توسط چشم‌پزشک نمایش داده می‌شود. زمانی که پزشک آستیگماتیسم چشم شما را اندازه‌گیری و اصلاح می‌کند، هم آستیگماتیسم قرنیه و هم آستیگماتیسم لنتیکولار را اصلاح می‌کند.
پزشک می‌تواند این انحنا را با چند ابزار مختلف اندازه‌گیری کند اما به طور معمول برای اندازه‌گیری آستیگماتیسم چشم از کراتومتر استفاده می‌شود. بله، درست است. کراتومتر معمولا تنها سه میلی‌متر اول در مرکز قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند. امروزه از ابزار جدیدی به نام توپوگرافر (Topographer) استفاده می‌شود که نه تنها سه میلی‌متر اول بلکه تمام سطح جلوی قرنیه را اندازه‌گیری می‌کند که موجب تشخیص دقیق‌تر و راحت‌تر می‌شود. این نمره به پزشک کمک می‌کند تا لنزهای مناسب برای تصحیح بینایی بیمار تجویز کند.
آشنایی با فرایند تشخیص آستیگمات
اگر نمی‌دانید که دچار آستیگماتیسم چشم هستید یا خیر، با نگاه کردن به نسخه عینکتان می‌توانید متوجه این موضوع شوید. اگر به نسخه زیر نگاه کنید:
در سمت چپ نسخه، دو ردیف وجود دارد: یکی برای چشم راست (OD) و دیگری برای چشم چپ (OS). در بالای این ردیف‌ها چند ستون است که می‌توانیم هر کدام را جداگانه بررسی کنیم. اولین ستون با برچسب SPH، به معنی کره، ساده‌ترین نوع لنز است. زیر آن، اعداد را می‌بینید؛ هر چه عدد بزرگتر باشد، لنز قوی‌تر است. این عدد همچنین علامت مثبت یا منفی دارد که نشان می‌دهد لنز برای دوربینی (با علامت مثبت) یا نزدیک‌بینی (با علامت منفی) تنظیم شده است.
دو ستون بعدی به شما می گویند که آستیگمات چشم دارید یا خیر.
ستون اول سیلندر (CYL) است: هر چه عدد سیلندر بزرگتر باشد، اصلاح آستیگماتیسم شما قوی‌تر خواهد بود. به این معنا که لنز باید بیشتر نور را انحراف دهد تا بینایی شما را بهتر کند.
ممکن است جلوی این عدد علامت مثبت یا منفی ببینید که معمولا علامت منفی بیشتر دیده می‌شود، زیرا وقتی متخصص عینک‌سازی، عینک می‌سازد، باید از فرمت منفی استفاده کند. اگر نسخه شما علامت مثبت داشته باشد، متخصص عینک‌سازی باید کار اضافی انجام دهد تا آن را به فرمت مناسب تبدیل کند، که این احتمال خطا در ساخت عینک را افزایش می‌دهد.
قسمت بعدی به نام محور است و شماره محور موقعیت کلی آستیگماتیسم را در میدان بینایی نشان می‌دهد. این شماره بین 0 تا 180 قرار دارد. برای توضیح بهتر، می‌توانیم چشم را به دوازده بخش مساوی تقسیم کنیم. آستیگماتیسم چشم در یکی از تقسیمات این دایره قرار دارد. در این مورد، آستیگماتیسم در خط 120 درجه در چشم راست و خط 20 درجه در چشم چپ قرار دارد.
معمولا در نسخه‌های عینک در دوران جوانی، محور نزدیک‌تر به خط 180 است و با گذشت زمان به تدریج به سمت 90 درجه می‌رود. بنابراین اگر اعداد AXIS= 120 و CYL= -3.00 در نسخه خود دارید، به معنای آستگیماتیسم بودن چشم شماست.
دو بخش آخر جدول به مواردی اشاره دارد که به آن‌ها ADD یا لنز اضافی می‌گوییم، که برای کمک به افرادی است که نیاز دارند نزدیک ببینند، مانند استفاده از عینک دو کانونی. همچنین، قسمت دیگر به منشور مربوط می‌شود که خیلی رایج نیست، اما برای افرادی که در دیدن تصویرها دچار مشکل هستند و ممکن است دو تصویر ببینند، ضروری است.
عمل چشم آستیگمات
معمولا دو نوع عمل اصلی برای آستیگماتیسم چشم وجود دارد: جراحی لیزیک و جراحی PRK.
جراحی لیزیک (LASIK)
در این روش، ابتدا یک لایه نازک از سطح قرنیه برش داده می‌شود. سپس با استفاده از لیزر، شکل قرنیه تغییر می‌کند تا نور به‌طور صحیح بر روی شبکیه متمرکز شود. بعد از این مرحله، لایه برش خورده دوباره به‌جای خود بازگردانده می‌شود. معمولا این عمل سریع و بدون درد است و بیشتر بیماران بلافاصله پس از عمل، بینایی بهتری دارند.
جراحی PRK
این روش کمی متفاوت است. در PRK، لایه بالایی قرنیه به‌طور کامل برداشته می‌شود و سپس لیزر برای تغییر شکل بافت قرنیه استفاده می‌شود. این روش ممکن است زمان بیشتری برای بهبودی نیاز داشته باشد، زیرا لایه بالایی باید دوباره رشد کند.
بیشتر بخوانید: تفاوت های فمتولیزیک، عمل لازک و PRK | جدیدترین روش‌های لیزر چشم در سال 2024
نکات مهم
مشاوره
قبل از هرگونه عمل جراحی، باید با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین گزینه درمانی بر اساس وضعیت چشم شما تعیین شود.
ریسک‌ها
مانند هر عمل جراحی دیگری، عمل‌های مربوط به آستیگماتیسم نیز دارای خطراتی از جمله عفونت یا نیاز به عمل مجدد، هستند.
بهبودی
بیماران معمولا می‌توانند پس از چند روز به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند، اما برخی از افراد ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای بهبودی کامل داشته باشند. عمل جراحی برای آستیگماتیسم چشم می‌تواند به بهبود قابل توجهی در بینایی منجر شود و بسیاری از افراد پس از عمل احساس رضایت بالایی دارند.
آیا چشم آستیگمات خوب می‌شود؟
خبر خوب این است که می‌توان آستیگماتیسم چشم را با عینک، لنزهای تماسی و انواع جراحی‌های اصلاحی چشم مانند لیزیک اصلاح کرد. با این حال موارد شدیدی مانند قوز قرنیه وجود دارد که یک بیماری محسوب می‌شود.
ساده ترین راه برای اصلاح آستیگماتیسم چشم با عینک است اگرچه عینک‌ها همیشه بهترین روش درمان نیستند. چرا که ممکن است هنگام نگاه کردن از طریق شیشه یا پلاستیک، اختلالات نوری ایجاد شود. شما می‌توانید این اختلال را با نگه‌داشتن لنزها و نگاه کردن به یک جسم دور که کاملا صاف است، تجربه کنید. سپس با چرخاندن لنزها متوجه می‌شوید که چگونه جهان به سمت چپ و راست یا بالا و پایین دچار تحریف می‌شود. به همین دلیل، برخی افراد می‌گویند که در مقایسه با گزینه‌هایی مانند لنزهای تماسی، هنگام نگاه کردن از طریق عینک، احساس می‌کنند که بینایی تونلی دارند. لنزهای تماسی فوق‌العاده‌اند چون به سطح چشم می‌چسبند و میدان دید وسیع‌تری را فراهم می‌کنند و همزمان می‌توانند آستیگماتیسم چشم را اصلاح کنند. اکثر لنزهای تماسی برای آستیگماتیسم به نام لنزهای توریک شناخته می‌شوند. روی این لنزها علامت کوچکی حک شده و این علامت برای این است که پزشک بتواند ببیند لنز در کجای چشم قرار دارد تا بهترین نسخه را فراهم کند.
بسیاری از انواع جراحی‌های اصلاحی چشم، مانند لیزیک نیز می‌توانند آستیگماتیسم را اصلاح کنند. لیزیک می‌تواند تا حدود ۵ یا ۶ دیوپتر آستیگماتیسم را اصلاح کند. بنابراین حتما از پزشک‌تان بپرسید که آیا این جراحی برای شما مناسب است یا خیر.
درمان آستیگمات و مراقبت از چشم در خانه
اگرچه معمولا آستیگماتیسم چشم نیاز به درمان حرفه‌ای مانند عینک، لنزهای تماسی یا جراحی دارد، اما چند روش خانگی و سبک زندگی وجود دارند که می‌توانند به سلامت چشم کمک کنند:
تمرین‌های چشمی
تمرین‌های ساده مانند تمرکز بر روی اشیاء دور، تغییر تمرکز از نزدیک به دور یا چرخاندن چشم‌ها در جهات مختلف می‌تواند به کاهش خستگی چشم کمک کند.
نور مناسب
اطمینان حاصل کنید که در محیط‌هایی با نور کافی مطالعه یا کار می‌کنید تا فشار روی چشمانتان کاهش یابد.
استراحت منظم
از قانون 20-20-20 پیروی کنید: هر 20 دقیقه به چیزی که 20 فوت (حدود ۶ متر) دورتر است به مدت 20 ثانیه نگاه کنید تا فشار ناشی از کار با صفحات نمایش کاهش یابد.
استراحت کافی
اطمینان حاصل کنید که خواب کافی دارید تا چشمانتان استراحت کرده و بازسازی شوند.
فونت بزرگتر نوشته‌ها
کتاب‌های با چاپ بزرگتر را انتخاب کنید و در صورت امکان اندازه چاپ روی رایانه و آنلاین را تنظیم کنید.
رژیم غذایی سالم
مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین‌های A، C و E و اسیدهای چرب امگا ۳ که به سلامت کلی چشم کمک می‌کنند.
کاهش تابش نور و بازتاب
تلویزیون یا صفحه رایانه خود را طوری قرار دهید که نور بر روی صفحه منعکس نشود. برخی افراد در اتاق‌های کم‌نور راحت‌تر با رایانه کار می‌کنند. همچنین صفحه‌نمایش‌های ضدتابش ویژه که روی صفحه رایانه قرار می‌گیرند، ممکن است کمک‌کننده باشند.
عینک آفتابی
از عینک آفتابی برای مسدود کردن نور مضر خورشید استفاده کنید. عینک‌هایی بخرید که اشعه ماوراء بنفش A و B (UVA و UVB) را فیلتر می‌کنند. شما می‌توانید این نوع عینک را از فروشگاه صاپتیک استور خریداری کنید. این روش‌ها ممکن است به کاهش ناراحتی کمک کنند، اما آستیگماتیسم چشم را اصلاح نمی‌کنند. برای درمان مناسب حتما با یک متخصص چشم مشورت کنید.
خرید عینک افتابی صاپتیک استور
بهترین روش درمان آستیگماتیسم چشم
بهترین روش درمان آستیگماتیسم چشم به شدت و نوع آن بستگی دارد. رایج‌ترین و موثرترین روش‌های درمان شامل موارد زیر هستند:
عینک یا لنزهای اصلاحی
برای اکثر افراد با آستیگماتیسم خفیف تا متوسط، عینک یا لنزهای تماسی تجویز می‌شود که ساده‌ترین و کم‌تهاجمی‌ترین روش درمان است. در این عینک‌ها از لنزهای استوانه‌ای برای اصلاح سریع تاری دید استفاده می‌شود. چشم‌پزشکان با روش‌های مختلفی مانند عینک تک دید، دید افراد را اصلاح می‌کنند. برای سفارش عینک طبی و درمان آستیگماتیسم چشم با کارشناس عدسی ما درواتساپ یا چت آنلاین در ارتباط باشید.
ارتوکراتولوژی (Ortho-K)
این روش با استفاده از لنزهای تماسی سخت، شکل قرنیه را به‌طور موقت اصلاح می‌کند. بیشتر برای اصلاح موقت و بدون نیاز به لنز در طول روز کاربرد دارد، اما پس از قطع استفاده، بینایی به حالت قبلی بازمی‌گردد.
جراحی انکساری
مانند LASIK یا PRK، از لیزر برای تغییر شکل قرنیه و اصلاح دائمی آستیگماتیسم چشم استفاده می‌شود. این روش برای موارد شدید مناسب است. بهترین روش درمان برای هر فرد بستگی به میزان آستیگماتیسم و نیازهای شخصی او دارد. بنابراین چشم‌پزشک می‌تواند مناسب‌ترین گزینه را پیشنهاد دهد.
چه زمانی باید چشمانم را معاینه کنم؟
چکاپ منظم چشم‌ها و بینایی به پزشک کمک می‌کند تا مشکلات را سریعا شناسایی کند. تعداد دفعاتی که باید چشمانتان را چک کنید، به سن شما بستگی دارد:
- کودکان: پزشک کودکان باید در هر ویزیت دوره‌ای سلامت، چشمان کودک را بررسی کند. این روند تا زمانی که کودک آماده رفتن به مدرسه شود ادامه دارد و پس از آن، هر یک تا دو سال یک بار نیاز به معاینه چشم خواهد داشت.
- بزرگسالان زیر 40 سال: هر پنج تا 10 سال.
- بزرگسالان بین 40 تا 54 سال: هر دو تا چهار سال.
- بزرگسالان بالای 55 سال: هر یک تا سه سال.
اگر از عینک یا لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، احتمالا به چکاپ‌های مکررتر نیاز داشته باشید. افراد مبتلا به دیابت نیز باید چشمان خود را بیشتر از موارد ذکر شده چک کنند.
منابع
https://www.medicalnewstoday.com/articles/astigmatism-vs-nearsightedness#differences
https://www.healthline.com/health/astigmatism#types
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/astigmatism/symptoms-causes/syc-20353835
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/8576-astigmatism
عالی
سلام ممنونم